Czynności pracowników artystycznych a preferencyjne koszty uzyskania przychodu. Glosa aprobująca do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 marca 2019 r. (II FSK 673/17, LEX nr 2665530)

Streszczenie w języku polskim

W glosie podjęto problematykę, która do tej pory nastręcza wiele trudności interpretacyjnych. Dotyczy ona oceny charakteru prawnego szerokiego spektrum zróżnicowanych czynności wykonywanych przez muzyków profesjonalnych w ramach stosunku pracy (m.in. uczestnictwa w różnego rodzaju próbach przed koncertem), zarówno z punktu widzenia regulacji prawnoautorskich, jak i regulacji podatkowych. Dokonania interpretacji pojęcia „artystyczne wykonanie” w kontekście pojawiających się rozbieżności w wykładni podjął się Naczelny Sąd Administracyjny w glosowanym wyroku z dnia 14 marca 2019 r. (II FSK 673/17). Niewątpliwie jest to zdecydowany krok we właściwym kierunku. Do tej pory wielokrotnie (niestety błędnie) w praktyce stosowania prawa przyjmowano, że próby czy ćwiczenia muzyków profesjonalnych nie mogą korzystać z przymiotu „artystyczności”, a zatem nie kwalifikują się do ochrony prawnoautorskiej dla praw pokrewnych polegających na „artystycznym wykonaniu utworu”. Za nieuzasadnioną należy uznać argumentację, że próby takie są jedynie technicznym, powtarzalnym odtworzeniem zapisu nutowego, pozbawionym waloru indywidualnej interpretacji artysty. Celem badawczym glosy jest przedstawienie spornego obszaru normatywnego na styku regulacji prawnoautorskich i podatkowych, w szczególności poprzez odniesienie się do powstających trudności interpretacyjnych związanych z odkodowaniem znaczenia pojęcia „artystyczne wykonanie utworu”. Powyższe ma znacznie nie tylko wewnątrzsystemowe (w obrębie regulacji prywatnoprawnych), ale również zewnątrzsystemowe (w ramach regulacji publicznoprawnych). W szczególności dotyczy to zakresu prawidłowego stosowania preferencji podatkowych wobec artystów-muzyków. Analiza toku narracji glosowanego orzeczenia pozwala na sformułowanie wniosków de lege lata i de lege ferenda, co z kolei może wyznaczać kierunek ku stabilizacji sytuacji prawnej podatników wykonujących zawód muzyka. W artykule posłużono się głównie metodą dogmatycznoprawną oraz pomocniczo metodą historycznoprawną.