Should Impediments in Operating of the Judiciary Justify (Retroactive) Extension of Statute of Limitations for Criminal Offences?

Konrad Lipiński

Abstract


The interaction of the legislator with the matter of statute of limitations for criminal offences, declaratively related to the state of epidemic or its threat, prompts us to ask a more general question whether and to what extent is it possible and justified to extend the statute of limitations due to perturbations in the activities of the judiciary. Firstly, the study adopts a theoretical perspective, seeking justification for this type of modification. Secondly, it adopts a dogmatic point of view, trying to answer whether such interference would be possible under the current legal system. Finally, it evaluates the specific regulations contained in the so-called COVID Act.


Keywords


punishability; statute of limitations; retroactivity; citizen’s trust in the state and its laws; proportionality

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


LITERATURA

Banasik K., Przedawnienie w prawie karnym w systemie kontynentalnym i anglosaskim, Warszawa 2013.

Budyn-Kulik M., Kulik M., Wybrane aspekty funkcjonowania konstytucyjnej zasady ochrony zaufania na gruncie prawa karnego w perspektywie internalizacji norm prawnych jako warunku jej efektywności, „Studia Iuridica Lublinensia” 2016, vol. 25(1), DOI: https://doi.org/10.17951/sil.2016.25.1.181.

Giezek J., W sprawie modyfikowania terminów przedawnienia karalności, [w:] Problemy współczesnego prawa karnego i polityki kryminalnej. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Sienkiewicz, red. J. Brzezińska, K. Łucarz, M. Bojarski, Wrocław 2015.

Gruszecka D., Ochrona dobra prawnego na przedpolu jego naruszenia, Warszawa 2012.

Kluza J., Zawieszenie terminów przedawnienia karalności czynów zabronionych w czasie pandemii koronawirusa, „e-Palestra” 2020, nr 7.

Kmiecik R., Przewlekłość postępowania karnego a spoczywanie terminu przedawnienia (art. 104 § 1 k.k.), „Państwo i Prawo” 2005, z. 5.

Kulik M., Przedawnienie karalności i przedawnienie wykonania kary w polskim prawie karnym, Warszawa 2014.

Kulik M., Wydłużenie z mocą wsteczną terminu przedawnienia karalności. Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 14 września 2022 r., I KZP 9/22, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2023, nr 5.

Kulik M., Zasada odpowiedniego vacatio legis jako część zasady przyzwoitej legislacji – uwagi z perspektywy prawa karnego, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2021, nr 1.

Lipiński K., [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2021.

Lipiński K., Modyfikacje terminów przedawnienia karalności przestępstw, przestępstw i wykroczeń skarbowych oraz wykroczeń w związku z epidemią COVID-19, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2020, nr 2.

Lipiński K., Retroaktywna modyfikacja terminów przedawnienia w związku z epidemią COVID-19. Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 14 września 2022 r., I KZP 9/22, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2023, nr 4.

Marszał K., Przedawnienie w prawie karnym, Warszawa 1972.

Nawrocki M., Wpływ zmian terminów przedawnienia na sytuację sprawcy. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 26.10.2017 r., II KK 192/17, „Przegląd Sądowy” 2019, nr 2.

Nita-Światłowska B., Światłowski A., Przeszkoda procesowa z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. wobec zmian terminów przedawnienia (kontekst konstytucyjny), „Państwo i Prawo” 2018, z. 10.

Nowe kodeksy karne z 1997 r. z uzasadnieniami, Warszawa 1998.

Sejm RP, VIII kadencja, Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny, Druk sejmowy nr 32.

Tuleja P., [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, Warszawa 2019.

Wąsek A., W gąszczu problematyki przedawnienia w prawie karnym, [w:] Współczesne problemy procesu karnego i wymiaru sprawiedliwości. Księga ku czci Profesora Kazimierza Marszała, red. P. Hofmański, K. Zgryzek, Katowice 2003.

Wojtyczek K., Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP, Kraków 1999.

Wojtyczek K., Zasada proporcjonalności jako granica prawa karania, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 1999, nr 2.

Wronkowska S., Prawodawca racjonalny jako wzór dla prawodawcy faktycznego, [w:] Szkice z teorii prawa i szczegółowych nauk prawnych, red. S. Wronkowska, M. Zieliński, Poznań 1990.

Wróbel W., Zmiana normatywna i zasady intertemporalne w prawie karnym, Kraków 2003.

Zoll A., Nowa kodyfikacja karna w świetle Konstytucji, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 1997, nr 2.

AKTY PRAWNE

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 maja 2022 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz.U. 2022, poz. 1028).

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2023 r. w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz.U. 2023, poz. 1118).

Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz.U. 2022, poz. 1657, ze zm.).

Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. 2021, nr 2095, ze zm.).

Ustawa z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. 2020, poz. 875).

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2021, poz. 1023).

Ustawa z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny i niektórych innych ustaw (Dz.U. 2022, poz. 2600).

ORZECZNICTWO

Uchwała SN z dnia 14 września 2022 r., I KZP 9/22, OSNK 2022, nr 11–12, poz. 39.

Wyrok SA w Katowicach z dnia 10 maja 2021 r., II AKa 24/19, LEX nr 3358195.

Wyrok TK z dnia 12 grudnia 2023 r., P 12/22, OTK-A 2023, nr 101.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2025.72.1.61-76
Date of publication: 2025-07-04 18:01:56
Date of submission: 2024-05-23 11:15:22


Statistics


Total abstract view - 0
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2025 Konrad Lipiński

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.