Email this article 
Penal policy to ‘maintain power’? Some remarks on republican penal policy in the context of the Catilinarian trial
Abstract
In the article, the author questions the view that punitive policy in Republican Rome was implemented in order to ‘maintain power by the ruling elite’. Power in the Roman republic was not the domain of one governmental body, but rather constituted the sum of the authoritative powers of the central governmental bodies. The author also proves that in the political and legal reflection of Polybius and Cicero, the mixed government of the Roman republic excluded the concentration of power, and thus guaranteed ruling rights not only to the aristocratic ruling elite, but also to the people. Politics, understood as concern for the common good, concern for the interests of the civic community as a whole (utilitas rei publicae), was associated with mores, constituting an integral part of ius. Penal policy should also be subordinated to this utilitas rei publicae. The trial of the Catilinarians exemplifies this principle. The specific interdependence of penal policy and the interaction of governmental bodies, visible both in the actions of consul Cicero preceding the trial and in the trial of the conspirators before the Senate, determined the effectiveness of the penal policy implemented at that time, which resulted in the political stabilization expected by citizens. Penal policy, implemented in accordance with the republican constitution, was therefore not conducted in order to ‘maintain power by the ruling elite’, but was implemented in the interest of the entire political community.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Amielańczyk K., Crimina legitima w rzymskim prawie publicznym, Lublin 2013.
Amielańczyk K., Prawo karne i polityka. Czy rzymscy prawodawcy prowadzili ukierunkowaną politykę karną?, [w:] Prawo karne i polityka w państwie rzymskim, red. K. Amielańczyk, A. Dębiński D. Słapek, Lublin 2015.
Appel H., Kilka uwag polemicznych odnośnie do „ostatniej uchwały senatu” (K. Prokop, Modele stanu nadzwyczajnego, Wydawnictwo Temida 2, Białystok 2012), „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym” 2015, t. 30, nr 3.
Appel H., Kontrowersje wokół „senatus consultum ultimum”. Studium z dziejów późnej republiki rzymskiej, Toruń 2013.
Arena V., Informal Norms, Values, and Social Control in the Roman Participatory Context, [w:] A Companion to Greek Democracy and the Roman Republic, red. D. Hammer, Oxford 2015.
Banach T., Katylina i tabulae novae. Problem powszechnego zadłużenia i utilitas rei publicae w mowach Cycerona, Warszawa 2022.
Banach T., Res publica est res populi. Myśl polityczno-prawna Marka Tulliusza Cycerona, Łódź 2023.
Bauman R.A., Crime and Punishment in Ancient Rome, London–New York 1996.
Bonner R.J., Emergency Government in Rome and Athens, “The Classical Journal” 1922, vol. 18, no. 3.
Brunt P.A., The Fall ofthe Roman Republic and Related Essays, Oxford 1988.
Canfora L., Catilina. Una rivoluzione mancata, Bari–Roma 2023.
Carney J.T., Catiline. The Rebel of the Roman Republic: The Life and Conspiracy of Lucius Sergius Catilina, Yorkshire–Philadelphia 2023.
Chmiel A., Proces katylinarczyków jako przykład rzymskiego „procesu politycznego”, [w:] Prawo karne i polityka w państwie rzymskim, red. K. Amielańczyk, A. Dębiński D. Słapek, Lublin 2015.
Czech-Jezierska B., The Class-Based Approach to Roman Criminal Law, „Studia Iuridica Lublinensia” 2021, vol. XXX, 1.
Dunkle J.R., The Greek tyrant and Roman political invective of the Late Republic, “Transactions & Proceedings of the American Philological Association” 1967, vol. 98.
Gotter U., Cultural differences and cross-cultural contact: Greek and Roman concepts of power, “Harvard Studies in Classical Philology” 2008, vol. 104.
Habicht Ch., Cicero the Politician, Baltimore–London 1990.
Hammer D., Roman Political Thought. From Cicero to Augustine, Cambridge 2014.
Jehne M., Methods, Models, and Historiography, [w:] A Companion to the Roman Republic, red. N. Rosenstein , R. Morstein-Marx, Oxford 2006.
Jurewicz A., Sajkowski R., Sitek B., Szczerbowski J., Świętoń A., Rzymskie prawo publiczne. Wybrane zagadnienia, Olsztyn 2016.
Kelly J.M., A Short History of Western Legal Theory, Oxford 1992.
Kowalski H., Prawne i filozoficzne aspekty kary śmierci w procesie Katylinarczyków, [w:] Kara śmierci w starożytnym Rzymie, red. H. Kowalski, M. Kuryłowicz, Lublin 1996.
Krajewski K., O wpływie ustawodawstwa karnego na politykę karną, „Archiwum Kryminologii” 2019, t. XLI, nr 2.
Kuryłowicz M., s.v. aquae et ignis interdictio, [w:] Leksykon rzymskiego prawa karnego, red. M. Jońca, Warszawa 2022.
Kuryłowicz M., s.v. mos maiorum, [w:] Leksykon rzymskiego prawa karnego, red. M. Jońca, Warszawa 2022.
Kuryłowicz M., Prawo i obyczaje w starożytnym Rzymie, Lublin 2020.
Kuryłowicz M., Wprowadzenie, [w:] Crimina et mores. Prawo karne i obyczaje w starożytnym Rzymie, red. M. Kuryłowicz, Lublin 2001.
Lintott A., Cicero as Evidence: A Historian’s Companion, Oxford 2008.
Litewski W., Rzymski proces karny, Kraków 2003.
López Barja de Quiroga P., Cicero: bellum iustum and the enemy criminal law, [w:] Philosophical Foundations of International Criminal Law: Correlating Thinkers, red. M. Bergsmo, E.J. Buis, Brussels 2018.
Łoposzko T., Trybunat Publiusza Klodiusza, Warszawa 1974.
Mącior W., Negatywny wpływ marksizmu na polską naukę prawa karnego, „Palestra” 1990, 34(8–9).
Millar F., The Political Character of the Classical Roman Republic, 200–151 B.C., “The Journal of Roman Studies”1984, vol. 74.
Mitchell T.N., Cicero: The Senior Statesman, New Haven–London 1991.
Nippel W., Policing Rome, “The Journal of Roman Studies” 1984, vol. 74.
Odahl C.M., Cicero and the Catilinarian Conspiracy, New York–London 2010.
Pina Polo F., SPQR: Institutions and Popular Participation in the Roman Republic, [w:] The Oxford Handbook of Roman Law and Society, red. P.J. du Plessis, C. Ando, K. Tuori, Oxford 2016.
Robb M.A., Beyond Populares and Optimates. Political Language in the Late Republic, Stuttgart 2010.
Sejdler G.L., Myśl polityczna starożytności, Kraków 1956.
Shotter D., The Fall of the Roman Republic, London–New York 1994.
Sitek B., Senatus consultum ultimum. Ochrona interesu państwa w sytuacji wewnętrznego zagrożenia na przykładzie procesu Katyliny, „Teka Kom. Praw. – OL PAN” 2018, vol. XI, no. 1.
Stabryła S., Terroryści znad Tybru, Kęty 2006.
Straumann B., Crisis and Constitutionalism: Roman Political Thought from the Fall of the Republic to the Age of Revolution, Oxford 2016.
Świrgoń-Skok R., Pięta-Szawara A., Senatus Consultum Ultimum – State of Emergency in Ancient Rome, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2021, nr 6.
Tarwacka A., Harmonia czy dysharmonia? Zaburzenia równowagi ustrojowej jako przyczyna upadku republikańskiego Rzymu [w:] Paralele Rzym republikański a UE. Ustrój w okresie rozkwitu czy kryzysu?, red. A. Tarwacka, Warszawa 2018.
Tulejski T., Banach T., Republika Rzymska i Wielka Brytania – kilka uwag na temat konstytucji niepisanej, Łódź 2022.
Yakobson A., The Popular Power in the Roman Republic, [w:] A Companion to the Roman Republic, red. N. Rosenstein, R. Morstein-Marx, Oxford 2006.
Zajadło J., Minima Iuridica. Refleksje o pewnych (nie)oczywistościach prawniczych, Sopot 2019.
Zarecki J., Cicero’s Definition of ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ , „Arethusa” 2009, nr 42.3.
Zarecki J., Cicero’s Ideal Statesman, London 2014.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2024.71.3.165-180
Date of publication: 2024-12-09 22:20:02
Date of submission: 2024-03-26 11:06:56
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2024 Tomasz Banach
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.