Email this article 
The Essence of the Right to Health Protection in the Light of Article 68 of the Polish Constitution with Particular Emphasis on Article 68 (1): Dilemmas and Controversies
Abstract
The article concerns an issue of exceptional importance. The basic thesis is the assumption that Article 68 of the Polish Constitution (especially Article 68 (1) of the Polish Constitution) has a normative character and is a subjective and individual right. The right to healthcare is related to human existence in the biological, axiological, metaphysical sense, etc. And it is the perspective that its constitutional legitimacy should be seen. The aim of the work is to answer a number of questions, including the one on human dignity, because this is how the relationship between the right to health protection and the right to life protection should be understood in the axiological and normative sense. As a consequence, what the essence of the right under Article 68 (1) is? These questions raise a number of legal and axiological challenges and dilemmas. The answer is hindered by the differentiated approach to the Polish Constitution and the thesis of excessive relativization of law. Therefore, the above-mentioned values should be seen in the same axiological perspective. In the article, the formal-dogmatic method was mainly used.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
LITERATURA
Boć J. (red.), Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku, Wrocław 1998.
Bosek L., Gwarancje godności ludzkiej i ich wpływ na polskie prawo cywilne, Warszawa 2012.
Ciemniewski J., Konstytucyjne podstawy praw pacjenta. Materiały konferencji „Godność człowieka podstawą praw chorego i pacjenta”, VIII Światowy Dzień Chorego (maszynopis powielony).
Complak K., Uwagi o godności człowieka oraz jej ochrona w świetle nowej konstytucji, „Przegląd Sejmowy” 1998, nr 5.
Dudek D., Zasada przyrodzonej godności człowieka, [w:] Zasady ustroju III Rzeczypospolitej Polskiej, red. D. Dudek, Warszawa 2009.
Grabowska S., Urbaniak M., Prawne podstawy realizacji prawa do ochrony zdrowia w Polsce, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2014, nr 5, DOI: https://doi.org/10.15804/ppk.2014.05.05.
Lis W., Konstytucyjne gwarancje ochrony zdrowia i dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, [w:] Prawne aspekty cywilizacyjnych zagrożeń zdrowia, red. J. Pacian, Warszawa 2016.
Lis W., Sadowska M. (red.), Bezpieczeństwo zdrowotne w praktyce medycznej, Warszawa 2022.
Nesterowicz M., Prawo medyczne, Warszawa 2016.
Nesterowicz M., Prawo medyczne. Komentarze i glosy do orzeczeń sądowych, Warszawa 2022.
Onimus J., Próby odpowiedzi, Warszawa 1972.
Piechowiak M., Pojęcie praw człowieka, [w:] Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona, red. L. Wiśniewski, Warszawa 1997.
Ryś K., Konstytucyjne prawo do ochrony zdrowia i prawo do szczególnej opieki zdrowotnej, „Roczniki Nauk Prawnych” 2014, vol. 24(3).
Safjan M., Bosek L. (red.), Konstytucja RP, t. 1: Komentarz art. 1–86, Warszawa 2016.
Safjan M., Bosek L. (red.), System Prawa Medycznego, t. 1: Instytucje prawa medycznego, Warszawa 2018.
Trzciński J., Konstytucyjne prawo do ochrony zdrowia na tle art. 35 Karty Podstawowych Praw Unii Europejskiej, [w:] Sześć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Doświadczenia i inspiracje, red. L. Garlicki, A. Szmyt, Warszawa 2003.
Urbaniak M. (red.), Organizacyjne i prawne aspekty systemów ochrony zdrowia wybranych państw, Warszawa 2019.
Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2008.
Zamorska K., Szarfenberg R., Prawo socjalne, [w:] Prawa człowieka w systemie prawa krajowego, red. A. Florczak, B. Bolechów, Toruń 2006.
Zdyb M., Aksjologiczne podstawy ochrony zdrowia, [w:] Prawna ochrona zdrowia pacjenta, red. J. Pacian, Warszawa 2017.
Zdyb M., Dobro wspólne w perspektywie art. 1 Konstytucji RP, [w:] Trybunał Konstytucyjny. Księga XV-lecia, Warszawa 2001.
Zdyb M., Godność człowieka w świetle art. 30 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Normatywny wymiar godności człowieka, red. W. Lis, A. Balicki, Lublin 2012.
Zdyb M., Systemowe obowiązki Państwa w zakresie poszukiwania optymalnego modelu odpowiedzialności związanej z ochroną zdrowia. Zagadnienia podstawowe, [w:] Odpowiedzialność w ochronie zdrowia, red. M. Zdyb, E. Kruk, G. Lubeńczuk, Warszawa 2018.
Zdyb M., Współczesne aksjologiczne dylematy realizacji prawa do ochrony zdrowia przez władze publiczne i odpowiedzialności z tym związanej, [w:] Odpowiedzialność w ochronie zdrowia, red. M. Zdyb, E. Kruk, G, Lubeńczuk, Warszawa 2018.
Zięba-Załucka H., Pojęcie prawa do ochrony zdrowia, [w:] Zasada równości w prawie, red. H. Zięba-Załucka, M. Kijowski, Rzeszów 2004.
Zoll A., Problemy służby zdrowia w świetle doświadczeń RPO, „Prawo i Medycyna” 2000, nr 8.
AKTY PRAWNE
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483, ze zm.).
Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz.U. 1977, nr 38, poz. 169).
Ustawa z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz.U. 2003, nr 45, poz. 391).
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych (t.j. Dz.U. 2022, poz. 2770).
Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t.j. Dz.U. 2022, poz. 2705).
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz.U. 2022, poz. 2705).
Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (t.j. Dz.U. 2022, poz. 974).
Ustawa z dnia 7 kwietnia 2022 r. o wyrobach medycznych (Dz.U. 2022, poz. 974).
ORZECZNICTWO
Orzeczenie TK z dnia 19 listopada 1996 r., K 7/95, OTK ZU 1996, nr 6, poz. 49.
Orzeczenie TK z dnia 28 maja 1997 r., K 26/96, OTK 1997, nr 2, poz. 19.
Postanowienie TK z dnia 20 lutego 2002 r., Ts 171/01, OTK ZU 2002, nr 2B, poz. 168.
Wyrok NSA z dnia 18 lutego 2015 r., II GSK 2331/1319, LEX nr 1657729.
Wyrok SN z dnia 17 lutego 1989 r., IV KR 15/89, OSNKW 1989, nr 5–6, poz. 42.
Wyrok SN z dnia 8 sierpnia 2007 r., I CSK 125/07, LEX nr 333609.
Wyrok TK z dnia 23 marca 1999 r., K 2/98, OTK ZU 1999, nr 3, poz. 38.
Wyrok TK z dnia 7 stycznia 2004 r., K 14/03, OTK ZU 2004, nr 1A, poz. 1.
Wyrok TK z dnia 18 kwietnia 2004 r., K 12/03, OTK ZU 2004, nr 2A, poz. 8.
Wyrok TK z dnia 7 listopada 2005 r., P 20/04, OTK ZU 2005, nr 10A, poz. 111.
Wyrok TK z dnia 22 września 2006 r., U 4/06, OTK ZU 2006, nr 8A, poz. 109.
Wyrok TK z dnia 15 stycznia 2009 r., K 45/07, OTK ZU 2009, nr 1A, poz. 3.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2024.71.1.173-192
Date of publication: 2024-05-10 12:10:33
Date of submission: 2023-12-21 12:59:34
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2024 Marian Zdyb
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.