Uzasadnienie i istota przedawnienia karalności. Kilka uwag teoretycznych
Streszczenie w języku polskim
Przedmiotem analizy jest uzasadnienie istnienia przedawnienia karalności w prawie karnym, a także zagadnienie jego istoty. Autor analizuje podstawowe teorie wyjaśniające istnienie przedawnienia karalności i dochodzi do wniosku, że żadna z nich samodzielnie nie uzasadnia przedawnienia karalności. Czynią to natomiast łącznie koncepcje ogólnoprewencyjne i szczególnoprewencyjne, a zatem koncepcje wywodzone z argumentów właściwych dla prawa karnego materialnego. Odnośnie do istoty przedawnienia karalności autor dowodzi, że nie jest ono tylko podobne do klauzul niepodlegania karze, lecz w istocie stanowi taką właśnie klauzulę, ze wszystkimi wynikającymi stąd konsekwencjami.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
LITERATURA
Andrejew I., Kodeks karny. Krótki komentarz, Warszawa 1986.
Banasik K., Karnoprawne normy przedawnienia w prawie międzynarodowym, „Prokuratura i Prawo” 2011, nr 7–8.
Banasik K., Zrzeczenie się przedawnienia, „Prokuratura i Prawo” 2012, nr 3.
Beccaria C., O przestępstwach i karach, Warszawa 1959.
Berner A.F., Lehrbuch des Deutschen Strafrechts, Leipzig 1898.
Binding K., Die Normen und ihre Übertretung, vol. 1, Leipzig 1880.
Binding K., Lehrbuch des deutschen Strafrechts, Leipzig 1885.
Bojarski T., Polskie prawo karne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2006.
Buchała K., Prawo karne materialne, Warszawa 1989.
Buchała K., Zoll A., Polskie prawo karne, Warszawa 1995.
Cieślak M., O przesłankach procesowych w polskim postępowaniu karnym (Podstawowe założenia i problemy metodologiczne), „Państwo i Prawo” 1969, z. 12.
Cieślak M., Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne, Warszawa 1973.
Cieślak M., Polskie prawo karne. Zarys systemowego ujęcia, Warszawa 1994.
Czabański J., Warchoł M., Przerwa i zawieszenie biegu przedawnienia – uwagi de lege ferenda, „Prokuratura i Prawo” 2007, nr 10.
Ćwiąkalski Z., Wybrane zagadnienia przedawnienia przestępstw, [w:] Czas i jego znaczenie w prawie karnym, red. J. Warylewski, Gdańsk 2010.
Dambach O., Beiträge zu der Lehre von der Criminal-Verjährung, Berlin 1860.
Dannecker G., Das intertemporale Strafrecht, Tübingen 1999.
Daszkiewicz W., Oskarżyciel w polskim procesie karnym, Warszawa 1960.
Daszkiewicz W., Prawo karne procesowe. Zagadnienia ogólne, t. 1, Toruń 2000.
Daszkiewicz W., Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego (Prawo karne procesowe – 1966 r.), „Państwo i Prawo” 1967, z. 8–9.
Duden H., Über die rechtliche Natur des Grundsatzes Ne bis in idem, der Vorschriften über den Strafantrag und der Bestimmungen über die Verjährung, insbesondere im Hinblick auf Paragraph 380 stopp. Ein Beitrag zur Lehre von der Revision gegen die Berufungsurteile der Strafkammern, Borna–Leipzig 1914.
Feuerbach R.A. von, Lehrbuch des gemeinen in Deutschland gültigen peinlichen Rechts, Giesen 1847.
Gaberle A., Leksykon polskiej procedury karnej, Gdańsk 2004.
Giezek J., W sprawie modyfikowania terminów przedawnienia karalności, [w:] Problemy współczesnego prawa karnego i polityki kryminalnej. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Sienkiewicz, red. M. Bojarski, J. Brzezińska, K. Łucarz, Wrocław 2015.
Gostyński Z., [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. Z. Gostyński, t. 1, Warszawa 1998.
Gostyński Z., Komentarz do przepisów wstępnych Kodeksu postępowania karnego z 1997 r., Warszawa 1998.
Grześkowiak A., Prawo karne, Warszawa 2009.
Hassemer W., Theorie und Soziologie des Verbrechens, Frankfurt am Main 1973.
Heinze R., Wegfall der Strafe, [w:] Handbuch des Deutschen Strafrechts, hrsg. v. F. von Holtzendorff, vol. 2, Berlin 1871.
Hippel R., Deutsches Strafrecht, vol. 2, Berlin 1930.
Hirzel A., Kritische Berachtung der neuer Doctrin und Gesetzgebung über Verjährung der Strafen, Zürich 1860.
Hube R., Ogólne zasady nauki prawa karnego, Warszawa 1830.
Janusz-Pohl B., Żbikowska M., Wpływ modyfikacji dodatkowego okresu przedawnienia karalności przestępstw na efektywność ścigania karnego, „Prawo w Działaniu” 2018, nr 35, DOI: https://doi.org/10.32041/PWD.3501.
Kalinowski S., Postępowanie karne. Zarys części ogólnej, Warszawa 1963.
Koper R., Sychta K., Zagrodnik J., Karnomaterialne aspekty instytucji przedawnienia (zagadnienia wybrane), [w:] Współzależność prawa karnego materialnego i procesowego, red. Z. Ćwiąkalski, G. Artymiak, Warszawa 2009.
Köhler A., Deutsches Strafrecht. Allgemeiner Teil, Leipzig 1917, DOI: https://doi.org/10.1515/9783112668948.
Köstlin R.C., System des deutschen Strafrechts. Allgemeiner Teil, Tübingen 1855.
Kulik M., Glosa do wyroku SA w Lublinie z 9 grudnia 2015 r., II AKa 155/15, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2017, nr 2.
Kulik M., Przedawnienie karalności i przedawnienie wykonania kary w polskim prawie karnym, Warszawa 2014.
Kulik M., Przedawnienie karalności przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, „Prokuratura i Prawo” 2013, nr 7–8.
Lagodny O., „Was wäre ohne die Norm?“ – Zur Rekonstruktion selbstveständlicher Rechte, Rechtsphilospohie, [w:] Festschrift für Michael Fischer, hrsg. v. I. Fischer, I. Schrems, Frankfurt am Main 2010.
Leszczyński L., Zagadnienia teorii stosowania prawa. Doktryna i tezy orzecznictwa, Kraków 2001.
Lorenz M., Die Verjährung in der deutschen Strafgesetzgebung, München 1955.
Makowski W., Prawo karne. Część ogólna. Wykład porównawczy prawa karnego austriackiego, niemieckiego i rosyjskiego obowiązującego w Polsce, Warszawa [b.d.w.].
Małecki M., Przypisanie winy. Podstawy teorii ekskulpantów, Kraków 2019.
Marek A., [w:] A. Marek, S. Waltoś, Podstawy prawa i procesu karnego, Warszawa 1999.
Marszał K., Glosa do uchwały SN z 27 IV 1961 r. (VI KO 2/61), „Nowe Prawo” 1962, nr 9.
Marszał K., Przedawnienie w prawie karnym, Warszawa 1972.
Marszał K., Uzasadnienie przedawnienia w teorii prawa karnego, „Państwo i Prawo” 1964, z. 11.
Mattli F., Die Gründe der Strafaufhebung, Chur 1918.
Merkel A., Lehrbuch des deutschen Strafrechts, Stuttgart 1889.
Nita B., Światłowski A.R., Zakaz łącznego stosowania przepisów ustawy nowej oraz ustawy dawnej na tle art. 4 § 1 k.k., „Prokuratura i Prawo” 2001, nr 5.
Peiper L., Komentarz do Kodeksu karnego, Kraków 1936.
Risch K. von, Zur Frage der rechtlichen Konstruktion der Kriminalverjährung nach heutigem Rechte, ZStW 1899, vol. 9.
Rogacka-Rzewnicka M., [w:] System Prawa Karnego Procesowego, t. 3, cz. 12: Zasady prawa karnego, red. P. Wiliński, Warszawa 2014.
Schulz H., Einführung in den Allgemeinen Teil des Strafrechts, vol. 1, Bern 1974.
Schwarze F., Bemerkungen zur Lehre von der Verjährung im Strafrechte, Erlangen 1867.
Sługocki L., Glosa do postanowienia SN z 11 lipca 1986 r. (V KRN 262/86), „Palestra” 1988, nr 8–9.
Śliwowski J., Prawo karne, Warszawa 1975.
Świda W., Prawo karne, Warszawa 1989.
Taras T., Ustawa o sprawach z oskarżenia prywatnego z dnia 2 XII 1960 r., jej założenia i wykładnia, „Annales UMCS sectio G (Ius)” 1962, vol. 9.
Unterholzner K.A.D., Ausführliche Entwicklung der gesamten Verjährungslehre aus den gemeinen in Deutschland geltenden Rechten, Leipzig 1828.
Waltoś S., [w:] A. Marek, S. Waltoś, Podstawy prawa i procesu karnego, Warszawa 1999.
Waltoś S., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2009.
Wąsek A., [w:] O. Górniok, S. Hoc, M. Kalitowski, S.M. Przyjemski, Z. Sienkiewicz, J. Szumski, L. Tyszkiewicz, A. Wąsek, Kodeks karny, Gdańsk 2005.
Wolter W., Od nadzwyczajnego złagodzenia kary do niepodlegania karze (studium analityczne), „Państwo i Prawo” 1971, z. 3–4.
Wróbel W., Zmiana normatywna i zasady intertemporalne w polskim prawie karnym, Kraków 2003.
Zimmermann S., Strafrechtliche Vergangenheitsaufbereitung und Verjährung, Freiburg 1997.
ŹRÓDŁA INTERNETOWE
Kmiecik R., Recenzja dorobku naukowego i rozprawy habilitacyjnej dr. Marka Kulika „Przedawnienie karalności i przedawnienie wykonania kary w polskim prawie karnym”, (Warszawa 2014), 25.02.2015, https://phavi.umcs.pl/at/attachments/2015/0817/131712-recenzja-prof-dr-hab-romuald-kmiecik-.pdf (dostęp: 9.05.2025).
Skorupka J., Ocena osiągnięć naukowych i aktywności naukowej dr. Marka Kulika, 25.01.2015, https://phavi.umcs.pl/at/attachments/2015/0817/131714-recenzja-prof-dr-hab-jerzy-skorupka.pdf (dostęp: 9.05.2025).
Wiliński P., Recenzja dorobku naukowego i rozprawy habilitacyjnej oraz aktywności naukowej Dra Marka Kulika, 30.12.2014, https://phavi.umcs.pl/at/attachments/2015/0817/131711-recenzja-dr-hab-pawel-wilinski-prof-uam-.pdf (dostęp: 9.05.2025).
ORZECZNICTWO
Postanowienie SN z dnia 29 grudnia 1977 r., N 15/77, OSNKW 1978, nr 2–3, poz. 40.
Postanowienie SN z dnia 11 lipca 1986 r., V KRN 262/86, OSNKW 1987, nr 1–2, poz. 8.
Postanowienie SN z dnia 2 czerwca 2003 r., III KRN 4/03, OSNwSK 2003, nr 1, poz. 1177.
Wyrok SN z dnia 21 września 1965 r., I KR 170/65, OSNKW 1966, nr 3, poz. 34.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2025.72.1.45-60
Data publikacji: 2025-07-04 18:01:54
Data złożenia artykułu: 2024-09-07 22:23:19
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Marek Kulik

Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.