Wyślij tekst przez e-mail 
Świadczenia obywatela na rzecz obrony w świetle standardów demokratycznego państwa prawa
Streszczenie w języku polskim
Celem opracowania jest spojrzenie na problem świadczeń na rzecz obrony poprzez pryzmat standardów demokratycznego państwa prawa. Wspomniane standardy demokratycznego państwa prawa determinują sposób i zakres nakładania obowiązku świadczeń na rzecz obrony. W pracy została także przeprowadzona analiza zakresu podmiotowego i przedmiotowego świadczeń na rzecz obrony na gruncie ustawodawstwa zwykłego. W ustawodawstwie polskim uregulowano kilka rodzajów świadczeń na rzecz obrony, tj. świadczenia osobiste i rzeczowe w czasie pokoju oraz w razie mobilizacji i w czasie wojny, a także tzw. świadczenia szczególne (np. wykonywanie zadań mobilizacyjnych na rzecz Sił Zbrojnych). Obowiązek świadczeń osobistych może dotyczyć świadczeń polegających na wykonywaniu różnego rodzaju prac doraźnych na rzecz przygotowania obrony państwa albo zwalczania klęsk żywiołowych, likwidacji ich skutków oraz zarządzania kryzysowego. Z kolei na urzędy i instytucje państwowe, przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne, a także na osoby fizyczne może być nałożony obowiązek świadczeń rzeczowych, polegających na oddaniu do używania posiadanych nieruchomości i rzeczy ruchomych na cele przygotowania obrony państwa albo zwalczania klęsk żywiołowych, likwidacji ich skutków oraz zarządzania kryzysowego. Obowiązek świadczeń na rzecz obrony, z wyjątkami określonymi w ustawie, nakłada wójt (burmistrz, prezydent miasta) w drodze decyzji administracyjnej.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
LITERATURA
Barnett H., Constitutional and Administrative Law, London–New York 2021.
Działocha K., Łukaszczuk A., Komentarz do art. 85, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2016.
Dzięga A., Serca dzieci wołają o obronę. Pytanie o demokrację, „Nasz Dziennik”, 3.12.2018, nr 280.
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2016.
Grzebyk P., Komentarz do art. 85, [w:] Konstytucja RP. Komentarz, t. 1: Art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Karaszewski Z., Rosa B., Trawiński F., Prawa i obowiązki obywateli spełniających powszechny obowiązek obrony Rzeczypospolitej Polskiej, „Polska Zbrojna. Gazeta codzienna Wojska Polskiego”, 30.09.1993.
Nowak D., Rozwiązania systemowe i regulacje prawne powszechnego obowiązku obrony obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] W. Kitler, M.A. Kamiński, D. Nowak, Powszechny obowiązek obrony. Źródła, zakres, modele, Warszawa 2019.
Sobczak J., Wybrane zagadnienia ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, orzecznictwo, wzory pism, Kraków 1999.
Szadkowski M., Zasady ogólne prawa administracyjnego i powszechny obowiązek obrony PRL, Warszawa 1983.
Wojnarowska-Szpucha S., Wojnarowski J., System-podsystem obronny państwa i świadczenia na jego rzecz, Warszawa 2014.
Wojtyczek K., Konstytucyjne obowiązki jednostki, [w:] Prawo konstytucyjne RP, red. P. Sarnecki, Warszawa 2008.
AKTY PRAWNE
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483, ze zm.).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. o rzeczowych świadczeniach wojennych (Dz.U. 1934, nr 95, poz. 859).
Ustawa z dnia 30 marca 1939 r. o powszechnym obowiązku świadczeń rzeczowych (Dz.U. 1939, nr 30, poz. 200).
Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. 2021, poz. 372).
Ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. 2017, poz. 1932).
Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz.U. 2022, poz. 655).
ORZECZNICTWO
Wyrok TK z dnia 16 lutego 1999 r., SK 11/98, OTK 1999, nr 2, poz. 22.
Wyrok TK z dnia 25 listopada 2003 r., K 37/02, OTK-A 2003, nr 9, poz. 96.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2022.69.2.75-92
Data publikacji: 2022-12-01 14:40:26
Data złożenia artykułu: 2022-04-25 13:33:58
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2022 Piotr Ruczkowski
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.