Parenteza w dyskursie lingwistycznym wielosuprematycznych wypowiedzeń oznajmujących (badania eksperymentalne)

Streszczenie w języku polskim

Celem niniejszej publikacji jest wykrycie funkcji lingwistycznej parentezy w tworzeniu wielosuprematycznych wypowiedzeń oznajmujących. W ich kontekście parenteza ma lokalizację interpozycyjną. W skład wypowiedzi wchodzą co najmniej trzy jednostki: 1) suprem inicjalny o treści niezakończonej, 2) parenteza, 3) suprem terminalny o treści zakończonej.
Dystrybucja tych jednostek ma charakter normatywny. Fonem suprematyczny jednostki terminalnej jako fonologiczny inwariant wyraża treści oznajmujące całego wypowiedzenia. Cechuje go przebieg opadający, ton niski, wzdłużenie iloczasu oraz spadek poziomu intensywności. Natomiast jednostka parentetyczna
stanowi uzupełnienie treści oznajmujących. Wykazuje: przebieg równy, ton niski, ujednolicenie iloczasu oraz poziomu intensywności. Parentezę z jednostką terminalną łączy zarówno składnia, jak i struktura tematyczno-rematyczna. Akcent suprematyczny jednostki niezakończonej jest wyrażeniem tematu. Z tego też powodu jednostka o treści niezakończonej ma charakter wariantowy. Natomiast akcent suprematyczny jednostki o treści zakończonej, terminalnej jest wyrażeniem rematu. Strukturę intonacyjną wielosuprematycznego wypowiedzenia oznajmującego z parentezą
tworzy akcent suprematyczny jednostki terminalnej, występujący w funkcji swoistego fonemu oraz parenteza.