Andronice Marii Komornickiej – między kreacją femme fatale a gnostycką transgresją

Marta Zofia Bukała

Streszczenie w języku polskim


Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza baśni Andronice Marii Komornickiej. Główną oś interpretacyjną wyznacza opozycja pomiędzy rozpowszechnioną w literaturze XIX wieku kreacją femme fatale a szeroko pojętą problematyką przekroczenia (transgresji). Ważny kontekst interpretacyjny stanowi silnie zaakcentowana w utworze świadomość gnostycka oraz uwikłanie w tradycje męskiego i kobiecego pisarstwa.

Słowa kluczowe


Maria Komornicka; Andronice; femme fatale; gnoza; transgresja

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


LITERATURA PODMIOTOWA

Komornicka M., Utwory poetyckie prozą i wierszem, oprac. i wstępem opatrzyła M. Podraza-Kwiatkowska, Kraków 1996.

LITERATURA PRZEDMIOTOWA

Baranowska A., Kraj modernistycznego cierpienia, Warszawa 1981.

Boniecki E., Modernistyczny dramat ciała. Maria Komornicka, Warszawa 1998.

Brown P., Ciało i społeczeństwo. Mężczyźni, kobiety i abstynencja seksualna we wczesnym chrześcijaństwie, przeł. I. Kania, Kraków 2006.

Chwin S., Samobójstwo jako doświadczenie wyobraźni, Gdańsk 2010.

Czabanowska-Wróbel A., Baśń w literaturze Młodej Polski, Kraków 1996.

Foucault M., Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, przeł. T. Komendant, Warszawa 1998.

Gniady J., Czarodziejka Śmierci, Demon Rozkładu. Sadystyczne rozkosze Klary w „Ogrodzie Udręczeń” Octave’a Mirbeau, [w:] „Gorsza” kobieta. Dyskursy inności, samotności, szaleństwa,

red. D. Adamowicz, Y. Anisimovets, O. Taranek, Wrocław 2008.

Gołaś A., Cielesność, perwersja, „wyższa erotologia”... Akne Montecalfi i Hanka Złotopolska jako demoniczne bohaterki dwóch modernistycznych powieści („622 upadków Bunga” Witkacego

i „Kultu ciała” Mieczysława Srokowskiego), [w:] „Gorsza” kobieta. Dyskursy inności, samotności, szaleństwa, red. D. Adamowicz, Y. Anisimovets, O. Taranek, Wrocław 2008.

Gutowski W., Nagie dusze i maski. O młodopolskich mitach miłości, Kraków 1997.

Helbig-Mischewski B., Strącona bogini. Rzecz o Marii Komornickiej, Kraków 2010.

Hutnikiewicz A., Młoda Polska, Warszawa 1994.

Janion M., „Gdzie jest Lemańska?!”, [w:] eadem, Kobiety i duch inności, Warszawa 1996.

Kłosińska K., Feministyczna krytyka literacka, Katowice 2010.

Kralkowska-Gątkowska K., Dziwne miasto Eropolis. Obrazy i funkcje erotyki w tekstach Marii Komornickiej, [w:] Eros, psyche, seks. Materiały z konferencji „Język i erotyka” zorganizowanej

przez Koło Naukowe Językoznawców Uniwersytetu Śląskiego, red. R. Piętkowa, Katowice 1993.

Kralkowska-Gątkowska K., Cień twarzy. Szkice o twórczości Marii Komornickiej, Katowice 2002.

Maeterlinck M., Skarb ubogich, tłum. F. Mirandola, Poznań 1926.

Paczoska E., Gdzie jest Komornicka?, [w:] Przerabianie XIX wieku. Studia, red. E. Paczoska i B. Szleszyński, Warszawa 2011.

Platon, Uczta, przeł., wstęp, objaśnienia W. Witwicki, Warszawa 1999.

Podraza-Kwiatkowska M., Tragiczna wolność. O Marii Komornickiej, [w:] eadem, Młodopolskie harmonie i dysonanse, Warszawa 1969.

Podraza-Kwiatkowska M., „Dałeś mi dziwną duszę i dziwne ciało...”, [w:] M. Komornicka, Utwory poetyckie prozą i wierszem, Kraków 1996.

Podraza-Kwiatkowska M., Salome i Androgyne. Mizoginizm a emancypacja, [w:] eadem, Młodopolskie harmonie i dysonanse, Warszawa 1969.

Podraza-Kwiatkowska M., Młodopolska femina. Garść uwag, „Teksty Drugie” 1993, nr 4–6.

Praz M., Zmysły, śmierć i diabeł w literaturze romantycznej, przeł. K. Żaboklicki, Warszawa 1974.

Prokopiuk J., Ścieżki wtajemniczenia. Gnosis aeterna, Warszawa 2000.

Ritz G., Transgresja płciowa jako forma krytyki spod znaku gender i transformacja dyskursu, przeł.M. Łukasiewicz, [w:] Nowa świadomość płci w modernizmie. Studia spod znaku gender w kulturze polskiej i rosyjskiej u schyłku stulecia, red. G. Ritz, H. Binswanger, C. Scheide, Kraków 2000.

Schuré É., Wielcy wtajemniczeni, t. 1, Warszawa 1995.

Sieradzan J., Ryty przejścia i inicjacje, niegdyś i teraz, [w:] Społeczne znaczenie sytuacji liminalnych w rytach przejścia, red. J. Sieradzan, Białystok 2006.

Sołowiej D., Gnoza Juliusza Słowackiego, Aurea Catena Gnosis, http://www.gnosis.art.pl/e_gnosis/aurea_catena_gnosis/solowiej_gnoza_slowackiego2.htm [dostęp: 24.06.2012].

Stala M., Pejzaż człowieka. Młodopolskie myśli i wyobrażenia o duszy, duchu i ciele, Kraków 1994.

Steiner R., Droga do wtajemniczenia, wybór i wstęp J. Prokopiuk, przeł. T. Mazurkiewicz, J. Prokopiuk, W. Wolański, Poznań 2000.

Trześniowski D., „Femme fatale” w tekstach Jerzego Żuławskiego, „Acta Humana” 1, 1/2010,

http://www.umcs.lublin.pl/images/media/Kolo.Naukowe.Doktorantow.WH/Dariusz.Trzesniowski.

Femme.fatale.w.tekstach.Jerzego.zulawskiego.pdf [dostęp: 8.06.2012].

Tytkowska A., Czar(ne) anioły. Fantazmaty mrocznej kobiecości w młodopolskim dramacie, Katowice 2007.

Weininger O., Płeć i charakter, przeł. O. Ortwin, wstęp G. Kunigiel, posłowie J. Prokopiuk, Warszawa 1994.

Wielopolska M.-J., Faunessy. Powieść dzisiejsza, Kraków 1913, s. 80–81, http://polona.pl/item/1156431/4/ [dostęp: 25.05.2014].




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2014.32.0.175
Data publikacji: 2014-05-21 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2015-07-25 23:27:55


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1725
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 2646

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2015 Marta Zofia Bukała

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.