Masquer
Afficher tout
Envoyer cet article par courriel 
(Auto)kreacje pamięci. Kilka uwag o "Matka odchodzi" Tadeusza Różewicza
Résumé
Tematem artykułu jest wspomnieniowy tom Matka odchodzi (1999) Tadeusza Różewicza – książka wyjątkowa, polifoniczna, palimpsestowa i niespójna. W pracy dokonano analizy obecnych w dziele podmiotów autorskich, a także zweryfikowano przeświadczenie o autobiograficzności tekstu (według terminologii Lejeuene’a). Lektura wykazała, iż w tomie Różewicza brak jednego, spójnego, równoznacznego z rzeczywistym autorem podmiotu mówiącego oraz że umieszczone w książce teksty mają często podwójny, zależny od kontekstu, status (fikcjonalny/niefikcjonalny). Uznano więc, że Różewicz tworzy swoisty „gatunek jednorazowy” (termin Balcerzana) – wyjątkowo intymny i nieprzejrzysty, będący zapisem jego procesu wspominania, a więc niejako (pod względem wglądu do jego konstrukcyjnych reguł) niedostępny zewnętrznemu czytelnikowi.
Mots-clés
Texte intégral :
PDF (Język Polski)Références
Balcerzan, Edward. (2006). Przez znaki. Granice autonomii sztuki poetyckiej na materiale polskiej poezji współczesnej. Gdańsk: Tower Press.
Barthes, Roland. (2008). Światło obrazu. Uwagi o fotografii. Tłum. Jacek Trznadel. Warszawa: Aletheia.
Cieślak, Robert. (2013). Widzenie Różewicza. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Drewnowski, Tadeusz. (1990). Walka o oddech. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
Drzewucki, Janusz. (1999). Matka poety i poeta. Rzeczpospolita, 255, s. 4.
Gębala, Stanisław. (2000). Oczy matki i suche oczy poety. Twórczość, 4, s. 98–101.
Genette, Gérard. (1996). Palimpsesty. Literatura drugiego stopnia. W: Henryk Markiewicz (red.). Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia. T. 4, cz. 2. Przeł. Aleksander Milecki. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Głowiński, Michał, Kostkiewiczowa, Teresa, Okopień-Sławińska, Aleksandra, Sławiński, Janusz (red.). (1988). Słownik terminów literackich. Wrocław: Ossolineum.
Kruszewski, Wojciech. (2010). Rękopisy i formy. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Lejeune, Philippe. (2007). „Pakt autobiograficzny”. W: Regina Lubasz-Bartoszyńska (red.). Wariacje na temat pewnego paktu. O autobiografii (s. 21–56). Tłum. Aleksander Labuda. Kraków: Universitas.
Nycz, Ryszard. (1996). Sylwy współczesne. Kraków: Universitas.
Okopień-Sławińska, Aleksandra. (1985). Semantyka wypowiedzi poetyckiej (preliminaria). Wrocław: Ossolineum.
Ritz, German. (2002). „Tadeusz Różewicz: Matka odchodzi – początek lektury psychopoetyckiej”. W: Nić w labiryncie pożądania. Gender i płeć w literaturze polskiej od romantyzmu do postmodernizmu (s. 246–259). Tłum. Małgorzata Łukasiewicz. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Różewicz, Tadeusz. (1988). Poezja 1–2. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Różewicz, Tadeusz. (1990). Proza 1–2. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Różewicz, Tadeusz. (2004). Matka odchodzi. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Różewicz, Tadeusz. (2004a). Proza 4. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Różewicz, Tadeusz. (1988). Teatr 1. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Różewicz, Tadeusz. (1985). Echa leśne. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Różewicz, Tadeusz. (1999). Teraz. Twórczość, 10, s. 3–7.
Skrendo, Andrzej. (2002). Tadeusz Różewicz i granice literatury. Poetyka i etyka transgresji. Kraków: Universitas.
Skrendo, Andrzej. (2000). Żebracze treny Tadeusza Różewicza. Kultura, 3, s. 146–152.
Sontag, Susan. (2009). O fotografii. Tłum. Sławomir Magala. Kraków: Karakter.
Szczukowski, Dariusz. (2008). Tadeusz Różewicz wobec niewyrażalnego. Kraków: Universitas.
Wołk, Marcin. (2014). Autobiografia i powtórzenie. Zagadnienia Rodzajów Literackich, 2, s. 87–98.
Zaworska, Helena. (1999). Treny Różewicza. Gazeta Wyborcza, 232, s. 14–15.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2017.35.1.101
Date of publication: 2018-02-23 11:12:26
Date of submission: 2016-12-15 00:25:31
Statistiques
Indicateurs
Renvois
- Il n'y a présentement aucun renvoi.
Droit d'auteur (c) 2018, Michał Zdunik
Ce(tte) œuvre est mise à disposition selon les termes de la Licence Creative Commons Attribution 4.0 International.