Pamiątkowe nazwy ulic Lublina w ujęciu językoznawczym

Résumé

Artykuł został poświęcony urbanonimii miejskiej Lublina, w szczególności pamiątkowym nazwom ulic, placów, skwerów, bulwarów. Punktem wyjścia rozważań językoznawczych są wybrane zagadnienia terminologiczne z zakresu współczesnej onomastyki oraz prace analityczne poświęcone nazwom ulic polskich miast (w tym dorobek Mieczysława Buczyńskiego – badacza lubelskich urbanonimów). Termin nazwy pamiątkowe jest ujmowany szeroko i definiowany jako zbiór nazw utworzonych celowo przez organy władzy dla uhonorowania znaczących dla danej społeczności postaci, wydarzeń, organizacji społecznych i politycznych, formacji wojskowych. W części analitycznej została omówiona klasyfikacja kategorii semantycznych nazw pamiątkowych Lublina. Jej podstawą jest podział na trzy grupy: (1) nazwy odantroponimiczne (utworzone od imion i nazwisk osób zasłużonych dla Lublina i regionu, od osób zasłużonych dla kultury polskiej, od osób zasłużonych dla kultury światowej), (2) nazwy związane z wydarzeniami i rocznicami dziejowymi, nazwy ulic od formacji wojskowych, organizacji/ruchów społecznych i politycznych, (3) nazwy ulic od formacji wojskowych, organizacji/ruchów społecznych i politycznych, ugrupowań, towarzystw i stowarzyszeń. Badanie wykazało, że pamiątkowe nazwy ulic Lublina pełnią funkcje właściwe urbanonimom miejskim (nazewniczą tożsamościową, komunikacyjną, społeczną, poznawczą). Nazwy te unifikują lokalną społeczność, pełnią funkcję propagandową (odzwierciedlają system wartości propagowany przez włodarzy miasta), ukazują tendencje nazewnicze w danym okresie, wpisują się w koncepcję rozwoju miasta. Zmiany nazw ulic Lublina odzwierciedlają przemiany społeczno-kulturowe o charakterze ogólnopolskim.