Stereotyp świętej Kingi w polskiej tradycji ludowej

Agata Bielak

Résumé


Na podstawie przeprowadzonej rekonstrukcji stereotypu świętej Kingi autorka stwierdza, że nosiciele polskiej kultury ludowej przypisują świętej Kindze sprowadzenie złóż soli do Polski, co zostało utrwalone w licznych legendach. Bazą materiałową artykułu są różnogatunkowe teksty ludowe, takie jak legendy, opowieści wierzeniowe, zapisy wierzeń, zaś do analizy wykorzystano metodę definicji kognitywnej. W wielu przekazach legendowych została przedstawiona również ucieczka świętej Kingi przed Tatarami lub Szwedami, podczas której mają miejsce niezwykłe wydarzenia. W Krakowskiem święta Kinga jest czczona jako patronka górników. Zgodnie z przekazami ludowymi święta Kinga miała także uzdrawiać chorych, walczyć z demonami oraz powodować wzrost plenności roślin uprawnych.


Mots-clés


święta Kinga; święty patron; stereotyp; definicja kognitywna; polska tradycja ludowa

Texte intégral :

PDF (Język Polski)

Références


Baranowski, Bohdan. (1971). Kultura ludowa XVII i XVIII w. na ziemiach Polski Środkowej. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie.

Baranowski, Władysław. (1970). Z badań nad ludową recepcją „żywotów świętych”. Żywoty świętych z najbliższego otoczenia Chrystusa w folklorze południowej części woj. łódzkiego. Lud, 54, s. 87−114.

Bartmiński, Jerzy, Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława (red.). (1996–2021). Słownik stereotypów i symboli ludowych, 1−2. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Fros, Henryk, Sowa, Franciszek. (1995). Twoje imię. Przewodnik onomastyczno-hagiograficzny. Kraków: Wydawnictwo WAM – Księża Jezuici.

Grzenia, Jan. (2002). Słownik imion. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Hajduk-Nijakowska, Janina (wybór, wstęp i komentarze). (1983). Nie wszystko bajka. Polskie ludowe podania historyczne. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Jazowski, Andrzej. (1967). Opowieści ludu spiskiego. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Kąś, Józef. (2019a). Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej, 10. Nowy Sącz: Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu.

Kąś, Józef. (2019b). Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej, 11. Nowy Sącz: Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu.

Kolberg, Oskar. (1962). Dzieła wszystkie. T. 5. Krakowskie. Cz. 1. Wrocław−Poznań: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Kolberg, Oskar. (1967). Dzieła wszystkie. T. 48. Tarnowskie–Rzeszowskie. Wrocław−Poznań: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Polskie Wydawnictwo Muzyczne.

Kolberg, Oskar. (1968). Dzieła wszystkie. T. 45. Góry i Podgórze. Cz. 2. Wrocław−Poznań: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Polskie Wydawnictwo Muzyczne.

Krzyżanowski, Julian (red.). (1970). Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich, 2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Kukla, Jan. (1930). Podanie o św. Kindze. Orli Lot, 11, s. 26.

Lippmann, Walter. (1922). Public Opinion. New York: Harcourt, Brace and Company.

Matusiak, Szymon. (1908). Rozmaitości. Lud, 14, s. 398−399.

Mátyás, Karol. (1889). Podania o Tatrach. Zbiór Wiadomości do Antropologii Krajowej wydawany staraniem Komisji Antropologicznej Akademii Umiejętności, 13, s. 35−37.

Misiurek, Jerzy. (2000). Święta Kinga. W: Feliks Gryglewicz, Romuald Łukaszyk, Zygmunt Sułowski (red.), Encyklopedia katolicka, 8 (kol. 1450−1451). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Niewęgłowski, Wiesław. (2005). Leksykon świętych. Warszawa: Rosikon Press.

Paprzyca, H. (1902). Poglądy religijne przodków naszych. Z kronik i dyplomatów przed wiekiem XVI. Wisła, 16, s. 219−235, 507−533.

Pisarek, Walery. (1975). Wyobrażenia o polskich stereotypach regionalnych. Zeszyty Prasoznawcze, 1, s. 73−78.

Pisarkowa, Krystyna. (1976). Konotacja semantyczna nazw narodowości. Zeszyty Prasoznawcze, 1, s. 5−26.

Putnam, Hilary. (1975). Mind, Language and Reality. Philosophical Papers, 2. Cambridge: Cambridge University Press.

Udziela, Seweryn. (1895). Opowiadania ludowe ze Starego Sącza. Wisła, 9, s. 100−103.

Udziela, Seweryn. (1896). Cholera w pojęciach ludu ziemi sądeckiej. Materiały Antropologiczno-Archeologiczne i Etnograficzne wydawane staraniem Komisji Antropologicznej Akademii Umiejętności w Krakowie, 1, s. 1−4.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2021.39.2.165-175
Date of publication: 2021-12-27 11:14:30
Date of submission: 2021-06-30 21:43:12


Statistiques


Visibilité des résumés - 1247
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 839

Indicateurs



Renvois

  • Il n'y a présentement aucun renvoi.


Droit d'auteur (c) 2021, Agata Bielak

Licence Creative Commons
Ce(tte) œuvre est mise à disposition selon les termes de la Licence Creative Commons Attribution 4.0 International.