Wizerunek kobiety niezamężnej w wypowiedziach gimnazjalistów (szkic kulturowo-językowy)

Małgorzata Mac

Résumé


Celem artykułu jest odpowiedź na pytania: jak i czy stereotypy dotyczące kobiet niezamężnych funkcjonują w języku współczesnej młodzieży. Podstawę badań stanowiły wypowiedzi ankietowe 15-letnich uczniów lubelskich szkół. Szic podzielono na trzy części: rozpoczęto od przybliżenia pojęcia stereotypu, następnie przedstawiono charakterystykę starych panien oraz sposoby postrzegania przez młodych respondentów singielek. Przy omawianiu problemu wykorzystano zarówno słowniki, jak i literaturę z zakresu lingwistyki, kulturoznawstwa, a także czerpano materiał z portali internetowych kierowanych do kobiet. Analiza wykazała, że obecne od dawna w polszczyźnie wyrażenie stara panna jest stosowane przez gimnazjalistów rzadko, każdorazowo zaś – w negatywnym, niekiedy wręcz obraźliwym znaczeniu. Uczniowie wartościują pozytywnie jedynie młodą, ambitną kobietę, świadomie wybierającą samotność. Potwierdza to funkcjonujący już powszechnie nowy leksem singielka. Można zaryzykować stwierdzenie, że w stereotypowym postrzeganiu przez młodych użytkowników języka kobiety niezamężnej współcześnie coraz wyraźniej pojawia się komponent ocieplający i waloryzujący in plus wydłużający się stan panieństwa.


Mots-clés


ocenianie; singielka; stara panna; stereotyp; uczeń; wartościowanie

Texte intégral :

PDF (Język Polski)

Références


Bad girl, wolny strzelec, desperatka… Jakim typem singielki jesteś. Pobrano z: https://www.boska.pl/inspiracje/11229/Bad-girl-wolny-strzelec-desperatka-Jakim-typem-SINGIELKI-jestes.html (dostęp: 6.11.2017).

Bańko, Mirosław (red.). 2000. Inny słownik języka polskiego. Warszawa: PWN.

Bartmiński, Jerzy. (2007). Stereotypy mieszkają w języku. Studia etnolingwistyczne. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Bartmiński, Jerzy, Panasiuk, Jolanta. (2001). Stereotypy językowe. W: Jerzy Bartmiński (red.), Współczesny język polski (s. 371–395). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Czy zostanę starą panną? Pobrano z: https://kobieta.wp.pl/czy-zostane-stara-panna-5983061913342593g (dostęp: 06.11.2017).

Dobry słownik. Pobrano z: https://dobryslownik.pl/slowo/singielka/218044/#znaczenie-198699 (dostęp: 09.09.2021).

Dunaj, Bogusław (red.). (1996). Słownik współczesnego języka polskiego. Warszawa: Wilga.

Dunaj, Bogusław (red.). (2005). Nowy słownik języka polskiego. Kalisz: Wilga.

Grabowska, Magdalena. (2007). Stereotypy płci we wczesnej dorosłości. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Grochowski, Maciej. (1993). Obiekty, cele i metody definiowania a rodzaje definicji. Zarys problematyki. W: Jerzy Bartmiński, Ryszard Tokarski (red.), O definicjach i definiowaniu (s. 35–46). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Karwatowska, Małgorzata. (2009). Uległa, podporządkowana i piękna, czyli stereotyp kobiety dawniej i dziś. W: Barbara Myrdzik, Małgorzata Karwatowska, Dialog kultur w edukacji (s. 270–278). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Karwatowska, Małgorzata, Szpyra-Kozłowska, Jolanta. (2005). Lingwistyka płci. Ona i on w języku polskim. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Kopaliński, Władysław (red.). (1995). Encyklopedia drugiej płci. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM.

Krzyżanowski, Piotr. (1993). O rodzajach definicji definiowaniu w lingwistyce. W: Jerzy Bartmiński, Ryszard Tokarski (red.), O definicjach i definiowaniu (s. 387–400). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Na ile % zostaniesz starą panną? Pobrano z: https://www.papilot.pl/ciekawostki/na-ile-zostaniesz-stara-panna,17351,1 (dostęp: 06.11.2017).

Słownik języka polskiego PWN. Pobrano z: https://sjp.pwn.pl/szukaj/singiel.html (dostęp: 09.09.2021).

Świerczyńska, Dobrosława. (1994). Kobieta, miłość, małżeństwo. Przysłowia różnych narodów. Warszawa: Książka i Wiedza.

Tokarski, Ryszard. (2013). Światy za słowami. Wykłady z semantyki leksykalnej. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Typy singielek – feniks, luzak czy księżniczka. Pobrano z: https://kobieta.wp.pl/typy-singielek-feniks-luzak-czy-ksiezniczka-5983068130407553g (dostęp: 06.11.2017).

Wikisłownik. Pobrano z: https://pl.wiktionary.org/wiki/singielka (dostęp: 09.09.2021).

Wojciszke, Bogdan. (1986). Teoria schematów społecznych. Struktura i funkcjonowanie jednostkowej wiedzy o otoczeniu społecznym. Wrocław: Ossolineum.

Żurek, Aldona. (2008). Single: żyjąc w pojedynkę. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Żurek, Aldona. (2014). Single – kategoria społeczna i styl życia. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 51, s. 39–54.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2021.39.2.151-164
Date of publication: 2021-12-27 11:14:28
Date of submission: 2021-01-23 14:19:33


Statistiques


Visibilité des résumés - 1099
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 1717

Indicateurs



Renvois

  • Il n'y a présentement aucun renvoi.


Droit d'auteur (c) 2021, Małgorzata Mac

Licence Creative Commons
Ce(tte) œuvre est mise à disposition selon les termes de la Licence Creative Commons Attribution 4.0 International.