How Does Passing Time Sound? Reymont’s Concept of a Relationship Between Time and Sound

Magdalena Krzyżanowska

Abstract


The article discusses the relationship between the problems of time and sound in the works of Władysław Stanisław Reymont.  Adopting the methodological apparatus of sound studies—in particular drawing upon the notion of the “audiosphere”—it examines excerpts from the novels Chłopi [Peasants], Wampir [Vampire], Ziemia obiecana [Promised Land], and several examples  from selected short stories. The analysis demonstrates the way Reymont constructs the passage of time through sound phenomena whilst depicting intratextual surroundings, be them natural or rural spaces. In the case of the industrialised areas, the descriptions of silence and monotonous sounds are used to create the impression of “frozen time.”

Keywords


audiosphere; silence; civilization; sound; nature; Władysław Reymont; passing time

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Berman, Marshall. (2002). „Wszystko, co stałe, rozpływa się w powietrzu”. Rzecz o doświadczeniu nowoczesności. Kraków: Universitas.

Bernat, Sebastian. (2009). Perspektywy ekologii dźwiękowej w Polsce. Problemy Ekologii Krajobrazu, 25, s. 175–182.

Budrecka, Aleksandra. (1968). Zagadnienie natury i cywilizacji w twórczości Reymonta. Prace Polonistyczne / Studies in Polish Literature, 24, s. 43–61.

Gołaszewska, Maria. (1997). Estetyka pięciu zmysłów. Warszawa–Kraków: PWN.

Kapelański, Maksymilian. (2005). Narodziny i rozwój ekologii akustycznej pod banderą szkoły pejzażu dźwiękowego. Muzyka, 50(2), s. 107–119.

Książyk, Łukasz. (2017). „Ziemia obiecana” jako schopenhauerowska powieść o nudzie. W: Mateusz Bourkane, Radosław Okulicz-Kozaryn, Agnieszka Sell, Marek Wedemann (red.), „Wskrzesić choćby chwilę”. Władysława Reymonta zmagania z myślą i formą (s. 137–150.) Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Kurkiewicz, Marek. (2017). Czy „groza tajemnicy przemawiała [tylko] milczeniem”? Zarys mapy audytywnej „Wampira” Władysława Stanisława Reymonta. Ruch Literacki, 58(6), s. 569–589. DOI: 10.1515/ruch-2017-0062.

Losiak, Robert. (2007). Miejskie pejzaże dźwiękowe. Z projektu badań nad audiosferą w doświadczeniu odbiorczym. W: Agnieszka Janiak, Wanda Krzemińska, Anna Wojtasik-Tokarz (red.), Przestrzenie wizualne i akustyczne człowieka. Antropologia audiowizualna jako przedmiot i metoda badań (s. 237–246). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu.

Losiak, Robert. (2017). Wokół idei ekologii akustycznej. Koncepcje i praktyki. Studia Etnologiczne i Antropologiczne, 17, s. 115–126.

Maciejewska, Irena. (1984). Wielkie miasto w prozie okresu Młodej Polski a problemy naturalizmu. W: Edmund Jankowski, Janina Kulczycka-Saloni (red.), Problemy literatury polskiej okresu pozytywizmu. Seria III (s. 197–222). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.

Matuszek–Stec, Gabriela. (2017). „Nieczyste sprawy”. O „Wampirze” Reymonta. W: Mateusz Bourkane, Radosław Okulicz-Kozaryn, Agnieszka Sell, Marek Wedemann (red.), „Wskrzesić choćby chwilę”. Władysława Reymonta zmagania z myślą i formą (s. 225–236). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Misiak, Tomasz. (2009). Estetyczne konteksty audiosfery. Poznań: Wydawnictwo Naukowe WSNHiD.

Paczoska, Ewa. (2010). Stolica nowoczesności. Londyn w literaturze angielskiej i polskiej początków XX wieku (z rzutem oka na następne stulecie). W: Adam Tyszka (red.), Obrazy stolic europejskich w piśmiennictwie polskim (s. 31–42). Łódź: Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej.

Piaskowski, Łukasz. (2020). Audiosfera jako kategoria literaturoznawcza. Próba przybliżenia zagadnienia. Zagadnienia Rodzajów Literackich, 64(4), s. 133–150. DOI: https://doi.org/10.26485/ZRL/2020/63.4/9.

Popiel, Magdalena. (2004). Wstęp. W: Władysław Stanisław Reymont, Ziemia obiecana (s. V–CVI). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.

Reymont, Władysław Stanisław. (1950a). Cień. W: Władysław Stanisław Reymont, Pisma, t. V: Nowele, t. I, Adam Bar (oprac.). Warszawa: Gebethner i Wolff.

Reymont, Władysław Stanisław. (1950b). Spotkanie. W: Władysław Stanisław Reymont, Pisma, t. V: Nowele. Warszawa: Gebethner i Wolff.

Reymont, Władysław Stanisław. (1950c). Szczęśliwi. W: Władysław Stanisław Reymont, Pisma, t. V: Nowele. Warszawa: Gebethner i Wolff.

Reymont, Władysław Stanisław. (1950d). Zabiłem!. W: Władysław Stanisław Reymont, Pisma, t. XIV: Nowele. Warszawa: Gebethner i Wolff.

Reymont Władysław Stanisław. (1952) Jaśkowe ambicje. W: Władysław Stanisław Reymont, Pisma, t. XII: Nowele, t. III, Adam Bar (oprac.). Warszawa: Gebethner i Wolff.

Reymont, Władysław Stanisław. (1957a). Dwie wiosny. W: Władysław Stanisław Reymont, Dzieła wybrane, t. II: Nowele. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Reymont, Władysław Stanisław. (1957b). Fermenty. W: Władysław Stanisław Reymont, Dzieła wybrane. T. V. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Reymont, Władysław Stanisław. (1957c). Lili. W: Władysław Stanisław Reymont, Dzieła wybrane, t. II: Nowele. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Reymont, Władysław Stanisław. (1975). Wampir. W: Władysław Stanisław Reymont, Pisma, t. VIII. Warszawa: PIW.

Reymont, Władysław Stanisław. (1991a). Chłopi. Tom I: 1. Jesień, 2. Zima. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.

Reymont, Władysław Stanisław. (1991b). Chłopi. Tom II: 3. Wiosna, 4. Lato. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.

Reymont, Władysław Stanisław. (2014). Ziemia obiecana. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.

Rybicka, Ewa. (2003). Modernizowanie miasta. Zarys problematyki urbanistycznej w nowoczesnej literaturze polskiej. Kraków: Universitas.

Rzeuska, Maria. (1950). „Chłopi” Reymonta. Warszawa: TNW.

Schafer, Raymond Murray. (1994). The Soundscape. Our Sonic Environment and the Tuning of the World. Rochester: Destiny Books.

Szadura, Joanna. (2017). Czas jako kategoria kulturowa w polszczyźnie. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Tatarowski, Lesław. (2002). Człowiek – kultura – sacrum. O „Chłopach” Reymonta. Wrocław: Wydawnictwo UWr.

Trześniowski, Dariusz. (2002). „Wampir” Reymonta: upiorne sny zmęczonej Europy. W: Władysława Książek-Bryłowa (red.), Inny Reymont (s. 111–122). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Wojciechowski, Paweł. (2004). Młodopolski jarmark wampiryzmu. W: Maria Olszewska, Grzegorz Bąbiak (red.), Czytanie modernizmu (s. 89–106), Warszawa: Wydawnictwo Wydziału Polonistyki UW.

Wyka, Kazimierz. (1979). Reymont, czyli ucieczka od życia. Warszawa: PIW.

Zaleski, Marek. (1999). Nuda powtórzeń?. W: Przemysław Czapliński, Piotr Śliwiński (red.), Nuda w kulturze (s. 50–66). Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Ziejka, Franciszek. (1991). Wstęp. W: Władysław Stanisław Reymont. Chłopi. Tom I: 1. Jesień, 2. Zima (s. V–CXXVIII). Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2022.40.1.57-71
Date of publication: 2022-09-29 11:55:58
Date of submission: 2022-05-10 20:37:47


Statistics


Total abstract view - 633
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 648

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2022 Magdalena Krzyżanowska

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.