Time and Other Temporal Terms in Polish Proverbs

Magdalena Czachorowska

Abstract


From the New Book of Proverbs and Proverbial Polish Expressions edited by Julian Krzyżanowski, proverbs and proverbial expressions containing the word “time” and other various temporal terms were collected. The aim of the article was to describe paremiological works of folk culture, taking into account the semantic (what image of time – maybe other temporal concepts), functional (purposes for which they were used in everyday life, what clues gave what were proverbs based on a temporal noun) and structural (temporal paremies, like all such constructions, have a specific ossified structure, fixed syntactic schemes) aspects. In addition to proverbs based on the lexeme of time, time measures (names of time segments, seasons, names of months and days), calendar proverbs and other temporal terms are described. Among the words of the thematic field of time there are about 150 lexemes - names of time – names of time periods, incl. general names, names of seasons, months, days of the week. The beliefs constituted and communicated in the texts of folk culture refer, inter alia, to man's idea of time as being omnipotent against which man is powerless; something powerful that a human being cannot resist. Time is endowed with the attributes of the supreme being. Proverbs show the inevitability of the passage of time and the accompanying aging processes of all living creatures. The construction of proverbs makes them easier to remember, e.g. by building rhymes. Paremias can take the form of comparisons, antitheses, metaphors or allegories conveying some general thought, a reference to specific situations or life experience of a person.


Keywords


time; temporal terms; proverbs; Julian Krzyżanowsk

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Adalberg, Samuel (red.). (1889–1894). Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich. Warszawa: Druk Emila Skiwskiego.

Bartmiński, Jerzy. (1993). Wprowadzenie. W: Jerzy Bartmiński (red.), Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Współczesny język polski (s. 13–23). Wrocław: Wiedza o Kulturze.

Handke, Kwiryna. (1996). Czas i przestrzeń w polskich pracach językoznawczych. W: Mirosława Białoskórska (red.), Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny. T. III (s. 11–20). Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.

Krzyżanowski, Julian. (1969). Dzieje przysłowia polskiego w toku pięciu wieków. W: Julian Krzyżanowski (red.), Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich. T. I A–J (s. 7–39). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Krzyżanowski, Julian. (1969). Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich. T. I–III. Warszawa: PIW.

Krzyżanowski, Julian. (1980). Szkice folklorystyczne III. Wokół legendy i zagadki. Z zagadnień przysłowioznawstwa. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Markowski, Andrzej. (1992). Leksyka wspólna różnym odmianom polszczyzny. T. I. Wrocław: Wiedza o Kulturze.

Smółkowa, Teresa. (2001). Neologizmy we współczesnej leksyce polskiej. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk.

Szadura, Joanna. (2017). Czas jako kategoria językowo-kulturowa w polszczyźnie. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Świrko, Stanisław (red.). (1978). Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich. T. IV. Warszawa: PIW.

Tokarski, Ryszard. (1984). Struktura pola znaczeniowego (studium językoznawcze). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Wierzbicka, Anna. (2000). Jak interpretować Ewangelię? W: Jacek J. Jadacki, Aleksandra Białecka (red.), U progu trzeciego tysiąclecia. Człowiek – nauka – wiara. Księga pamiątkowa Sympozjum Naukowego zorganizowanego w Uniwersytecie Warszawskim, dedykowana Janowi Pawłowi II z okazji 2000-lecia chrześcijaństwa (s. 433–447). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.

Wyżkiewicz-Maksimow, Regina. (2012). Językowy obraz człowieka – charakter i osobowość w paremiologii polskiej, serbskiej i chorwackiej. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2022.40.1.187-204
Date of publication: 2022-09-29 11:56:12
Date of submission: 2022-02-28 14:01:45


Statistics


Total abstract view - 577
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 2308

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2022 Magdalena Czachorowska

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.