Językowy obraz świata w grupach wielojęzycznych jako wskaźnik wykształcania tożsamości zbiorowej – przypadek esperanta

Ida Stria

Streszczenie w języku polskim


Językowy obraz świata jest osadzoną w języku interpretacją rzeczywistości. Powstaje we wspólnocie komunikatywnej nierozerwalnie związanej ze swoją kulturą. Zadaniem etnolingwistyki jest zrekonstruowanie nie tylko obrazów świata, ale także tożsamości społecznych. Opierając się na danych językowych i przyjęzykowych, badacz może przebić się do kulturowo osadzonej wspólnoty komunikatywnej – niekoniecznie jednojęzycznej. Niewątpliwie esperantyści są wielojęzyczną, dobrowolną diasporą. Wykazanie, że esperantyści mają status stabilnej wspólnoty językowej może oprzeć się na danych etnolingwistycznych, na poszukiwaniu jednorodnego kulturowego obrazu świata potwierdzającego ich wspólnotową tożsamość. W niniejszym artykule przedstawiono dwa badania pilotażowe, które sugerują, że aktywni esperantyści prezentują spójny obraz świata oparty na poczuciu przynależności do wspólnoty komunikatywnej i jej kulturze.


Słowa kluczowe


językowy obraz świata; esperanto; tożsamość zbiorowa

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Abramowicz, Maciej, Jerzy Bartmiński, and Wojciech Chlebda. 2009. Językowo-kulturowy obraz świata Słowian na tle porównawczym. Założenia programu A. Etnolingwistyka 21: 341–342.

Alòs i Font Hèctor. 2012. Catalan Esperantists: Pacifists in a globalised world. ICIP Working Papers 3: 1–64.

Andrzejewski, Bolesław. 1989. Wilhelm von Humboldt. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Anusiewicz, Janusz, Anna Dąbrowska, and Michael Fleischer. 2000. Językowy obraz świata i kultura. Projekt koncepcji badawczej. Język a Kultura 13: 11–44.

Bartmiński, Jerzy. 2012. Aspects of Cognitive Ethnolinguistics. London, Sheffield: Equinox.

Bartmiński, Jerzy and Wojciech Chlebda. 2008. Jak badać językowo-kulturowy obraz świata Słowian i ich sąsiadów? Etnolingwistyka 20: 11–27.

Blanke, Detlev. 2001. Vom Entwurf Zur Sprache. In Planned Languages: From Concept to Reality, ed. Klaus Schubert. 37–89. Brussel: Hogeschool voor Wetenschap en Kunst.

Block, David. 2009. Second Language Identities. London: Continuum.

Caligaris, Irene. 2016. Una lingua per tutti, una lingua di nessun paese: una ricerca sul campo sulle identità esperantiste. Ariccia: Aracne Editrice.

Corsetti, Renato. 2012. The Movement for Esperanto: Between creolization and the Report Grin / La Movado Por Esperanto: Inter Kreoligo Kaj La Raporto Grin. InKoj. Philosophy and Artificial Languages 3 (1): 58–78.

Duličenko, Aleksandr. 2001. Planlingvo: inter lingvokonstruo kaj etna lingvo. In Studoj pri interlingvistiko: Festlibro omage al la 60-jarigo de Detlev Blanke = Studien zur Interlinguistik: Festschrift für Detlev Blanke zum 60. Geburtstag, ed. Sabine Fiedler and Haitao Liu. 109–115. Dobrichovice (Praha): Kava-Pech.

Eckert, Penelope. 2006. Communities of practice. In Encyclopedia of Language and Linguistics, ed. Keith Brown. Vol. 2: 683-685. Amsterdam: Elsevier.

EUROJOS. 2008. Językowo-kulturowy obraz świata Słowian i ich sąsiadów na tle porównawczym (EUROJOS). http://ispan.waw.pl/default/pl/projekty-naukowe/eurojos.

Fiedler, Sabine. 2002. On the main characteristics of Esperanto communication. In Lingua Franca Communication, ed. Karlfried Knapp and Christiane Meierkord. 53–86. Frankfurt am Main: Peter Lang.

Fiedler, Sabine. 2012. The Esperanto denaskulo: The status of the native speaker of Esperanto within and beyond the Planned Language Community. Language Problems and Language Planning 36 (1): 69–84.

Fiedler, Sabine. 2017. Lingua-franca-Kommunikation – wirklich ein Fall des Let-it-pass? (Eine Analyse von Reparaturen in der Esperanto-Kommunikation). In Jahrbuch der Gesellschaft für Interlinguistik, ed. Cyril Brosch and Sabine Fiedler. 57–71. Leipzig: Leipziger Universitätsverlag GmbH.

Galor, Zbigniew. 2001. Esperanto-movado: cu perdita komunumo? In Studoj pri interlingvistiko: Festlibro omage al la 60-jarigo de Detlev Blanke = Studien zur Interlinguistik: Festschrift für Detlev Blanke zum 60. Geburtstag, ed. Sabine Fiedler and Haitao Liu. 504–523. Dobrichovice (Praha): Kava-Pech.

Galor, Zbigniew and Jukka Pietiläinen. 2015. UEA en konscio de Esperantistoj. Dobrichovice (Praha): Kava-Pech.

Głaz, Adam, David S. Danaher, and Przemysław Łozowski (eds.) 2013. The Linguistic Worldview: Ethnolinguistics, Cognition, and Culture. London: Versita.

Gledhill, Christopher. 1998. The Grammar of Esperanto: A Corpus-Based Description. München: Lincom Europa.

Grzegorczykowa, Renata. 1999. Pojęcie językowego obrazu świata. In Językowy obraz świata, ed. Jerzy Bartmiński. 39–46. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Kimura Goro, Christoph. 2010. La kornvala kaj Esperanto: entreprenoj similaj? In La arto labori kune: festlibro por Humphrey Tonkin, ed. Detlev Blanke and Ulrich Lins. 171–177: Rotterdam: Universala Esperanto-Asocio.

Kimura, Goro Christoph. 2012. Esperanto and minority languages: A sociolinguistic comparison. Language Problems and Language Planning 36 (2): 167–181.

Koutny, Ilona. 2010. Esperantlingva bildo de la mondo. In La arto labori kune: festlibro por Humphrey Tonkin, ed. Detlev Blanke and Ulrich Lins. 290–305. Rotterdam: Universala Esperanto-Asocio.

Krägeloh, Chris and Tia N. Neha. 2014. Lexical expansion and terminological planning in indigenous and planned languages. Language Problems and Language Planning 38 (1): 59–86.

Lindstedt, Jouko. 2006. Native Esperanto as a test case for natural language. In A Man of Measure: Festschrift in Honour of Fred Karlsson on His 60th Birthday, ed. Mickael Suominen. SKY Journal of Linguistics 19 (special supplement): 47–55.

Liu, Haitao. 2006. Neutrality of international languages. Journal of Universal Language 7(2): 37–64.

Łozowski, Przemysław. 2013. Language vis-à-vis culture in Jerzy Bartmiński’s cognitive ethnolinguistics. In The Linguistic Worldview: Ethnolinguistics, Cognition, and Culture, ed. Adam Głaz, David S. Danaher, and Przemysław Łozowski. 351–370. London: Versita.

Maćkiewicz, Jolanta. 1999. Co to jest ‘językowy obraz świata’. Etnolingwistyka 11: 7–24.

Melnikov, Aleksandr. 1992. Specifaj kulturaj scioj de la esperantista kvazauetno kaj ilia respeguligo en la koncerna lingv(a)o. Rostov-na-Donu: Esperanto-Klubo Rostov-Don.

Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława. 2017. Jakie dane są relewantne etnolingwistycznie? Etnolingwistyka 29: 11–30.

Pavlenko, Aneta. 2003. ‘I never knew I was a bilingual’: Reimagining teacher identities in TESOL. Journal of Language, Identity and Education 2(4): 251–268.

Rašić, Nikola. 1994. La rondo familia: sociologiaj esploroj en Esperantio. Pisa: Edistudio.

Stria, Ida. 2015. Esperanto as a natural language. Język, Komunikacja, Informacja 10: 32–42.

Stria, Ida. 2016. Inventing languages, inventing worlds. Towards a linguistic worldview for artificial languages. Dysertacje Wydziału Neofilologii UAM w Poznaniu 29. Poznań.

Stria, Ida, 2017a. Haben Esperanto-Sprecher ein gemeinsames Weltbild? Zu den Ergebnissen einer Fragebogenstudie. In Jahrbuch der Gesellschaft für Interlinguistik, ed. Cyril Brosch and Sabine Fiedler. 103–110. Leipzig: Leipziger Universitätsverlag GmbH.

Stria, Ida. 2017b. Language attitudes among Esperanto speakers. Język, Komunikacja, Informacja 12: 146–158.

Underhill, James W. 2009. Humboldt, Worldview and Language. Edinburgh: Edinburgh University Press.

Wandel, Amri. 2015. How many people speak Esperanto? Esperanto on the Web. Interdisciplinary Description of Complex Systems 13(2): 318–321.

Wood, Richard E. 1979. A voluntary non-ethnic, non-territorial speech community. In Sociolinguistic Studies in Language Contact, ed. William F. Mackey and Jacob Ornstein. Berlin, New York: De Gruyter Mouton.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2018.30.215
Data publikacji: 2018-08-17 07:51:38
Data złożenia artykułu: 2017-11-30 22:39:45


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1537
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 767

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2018 Ida Stria

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.