Žeme [ziemia] w literaturze litewskiej

Streszczenie w języku polskim

Ziemia jest dla Litwina wartością i plasuje się dość wysoko w skali wartości. Jest wyjątkowa dlatego, ponieważ wiążą się z nią inne wartości, zarówno te odwieczne, jak i społeczne. W literaturze ziemia jest rozumiana jako planeta, jako jeden z czterech żywiołów. Jako żywioł jest przeciwieństwem wody, dlatego jest również określana jako ląd. Ten świat różni się od nieba, często jest wręcz przeciwny niebu, gdyż zgodnie z wyobrażeniem człowieka w niebie jest dobrze, a na ziemi człowieka spotykają różne nieprzyjemne rzeczy. Ziemia jest światem, na jej powierzchni trwa życie, stoją budynki, siedzi się, stoi, leży, spaceruje itp. Jest największym dobrem człowieka, które można sprzedać, kupić, wynająć, dać w prezencie, przekazać w spadku. Człowieka interesuje nie tylko to, co dzieje się na twardej powierzchni – dba on o warstwę, którą można uprawiać i zdobywać pożywienie, dba o to, aby kwiaty, drzewa i trawa wyrastały z tej warstwy. W tej warstwie człowiek znajduje różne przedmioty, więc wydaje mu się, że ziemia potrafi ukryć przed nim wiele tajemnic. Ziemia jest matką, która daje życie i schronienie po śmierci, opiekuje się człowiekiem, żywi go, pociesza, rozmawia z nim. Jest swego rodzaju punktem odniesienia, na podstawie którego człowiek ceni wielkie i małe rzeczy, przedmioty, znajdujące się ponad nią. Ziemia oznacza określone państwo lub naród żyjący na własnym terytorium lub miejsce urodzenia osoby, życie przodków i rodziców.

Ziemia jest żywa, żyje tym samym życiem co człowiek, ma twarz, części ciała, narządy wewnętrzne, doznaje ludzkich emocji, człowiek nadaje jej boskie moce.

Ziemia występuje w różnych kolorach: od tradycyjnej żyznej czerni po subtelne odcienie żółto-brązowe czy niebieskie.

Jest charakteryzowana przy użyciu najbardziej zaskakujących wyrazów, takich jak grzeszna, soczysta, chuda, jak kawior i in.

Ziemia ma też szczególny zapach – wilgotny i kwaśny. Człowiekowi ziemia pachnie jęczmieniem, owsem, latem, domem, a zapach ten łaskocze serce, przywołuje wspomnienia, budzi nostalgię.