Hide
Show all
Email this article Metaphors of light and darkness in the Soviet ideological discourse on culture in the years 1953--1957 The case of the Pravda newspaper
Abstract
Metaphors of light and darkness belong to the most salient ways of introducing and maintaining the Manichean division into US and THEM in many kinds of discourse, including the Soviet ideological discourse on culture in the period of de-Stalinisation. The present study investigates about 400 articles on cultural matters published in the years 1953--1957 in the newspaper Pravda, characterised, among others, by a confrontational stance connected with the political and cultural turning point of the period. It deals with the metaphors of light and darkness as these were used in the then Soviet cultural propaganda. The study reveals that the metaphors were used as a means of controlling the country’s cultural life and that their application was no different from old patterns employed already in Ruthenian writings. They were harnessed to express the categories crucial to the authors the central management of culture, the leading role of certain individuals and circles in creating culture, the superiority of OUR culture over THEIRS, etc. By referring to archetypical notions the author made sure that the propagandist tricks were effective.
Keywords
References
Belov Evgenij S., 2010, Perceptivnye i prostranstvennye metafory v rossijskom vnešnepolitičeskom diskurse, „Vestnik Čeljabinskogo gosudarstvennogo universiteta. Filologija. Iskusstvovedenie”, nr 11 (192), vyp. 42 2010, s. 12–15.
Besançon Alain, Urban George R., 1988, Czy Gorbaczow może zmienić system. Język i władza w społeczeństwie sowieckim, [w] Sovietskij Sojuz, red. Jakub Karpiński, Irena Lasota, Warszawa, s. 155–204.
Černikov Michail V., 1999, Koncepty „pravda” i „istina” v russkoj kul’turnoj tradicii, „Obščestvennye nauki i sovremennost’”, nr 2, s. 164–175.
Černova Oksana E., 2013, Ideologema «vrag» v sovetskich i sovremennych političeski orientirovannych tekstach, „Naučnyj dialog. Filologija”, nr 5 (17), s. 155–171.
Červinskij Petr, 2011, Negativno ocenočnye leksemy âzyka sovetskoj dejstvitel’nosti. Oboznačenie lic, Tomsk KIT.
Fidelius Petr, 1984, O mysleniu totalitarnym, „Aneks”, z. 35, s. 71–81.
Głowiński Michał, 1979, Nowo-mowa (Rekonesans), [w] Język propagandy, red. Stefan Amsterdamski, Aldona Jawłowska, Tadeusz Kowalik, Warszawa, s. 3–30.
Grzegorczyk Anna, 1994, Światłość i ciemność – kategorie współczesnej humanistyki, „Sztuka i filozofia”, nr 9, s. 89–98.
Kezina Svetlana V., 2008, Ocenočnost’ cvetooboznačenij v russkom âzyke v sopostavlenii s drugimi jazykami, „Izvestija vysšich učebnych zavedenij. Povolžskij region. Gumanitarnye nauki. Filologija”, nr 3, s. 99–106.
Kudlińska-Stępień Halina, 2003, Językowo-kulturowy obraz ‘światła’ w polskich i rosyjskich tekstach reklamowych, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica”, nr 1, s. 15–24.
Kupina Natal’ja A., 1995, Totalitarnyj jazyk. Slovar’ i rečevye reakcii, Ekaterinburg–Perm Izdatel’stvo Ural’skogo universiteta.
Nowak Paweł, 2002, Swoi i obcy w językowym obrazie świata, Lublin.
Osborn Majkl, 2008, Archetipičnye metafory v ritorike sfera obrazov «svet –t’ma», „Političeskaja lingvistika”, nr 26, s. 182–191.
Ožegov Sergej I. (sost.), 1953, Slovar’ russkogo jazyka, Moskva.
Potebnja Aleksandr A., 2000, Simvol i mif v narodnoj kul’ture. Sobranie trudov, Moskva.
Thom Francoise, 1990, Drewniany język, Warszawa.
Uspenskij Boris A., 1996, Izbrannye trudy, t. 1, Semiotika istorii. Semiotika kul’tury, Moskva.
Vajs Danel’, 2009, Stalinskij i nacional-socialističeskij diskursy propagandy sravnenie v pervom približenii, [v] Lingvističeskaja sovetologija, red. Èduard V. Budaev, Anatolij P. Čudinov, Ekaterinburg, s. 128–179.
Vinogradov Viktor V., 1999, Istorija slov, Moskva.
Vol’f Elena M., 1988, Metafora i ocenka, [v] Metafora v jazyke i tekste, red. Weronika N. Telija, Moskva, s. 52–64.
Zemszał Piotr, 2015, Metafora wojenna w sowieckim subdyskursie o kulturze w okresie stalinizmu, „Przegląd Rusycystyczny”, nr 4 (152), s. 99–115.
Zemszał Piotr, 2015a, O pojęciach religijnych w sowieckim totalitarnym dyskursie o kulturze w latach 1953–1957, „Socjolingwistyka”, nr XXIX, s. 227–244.
Zemszał Piotr, 2015b, Wybrane realizacje pojęcia walki w sowieckim subdyskursie o kulturze [w] Rosja w dialogu kultur, t. I, red. Katarzyna Dembska, Michał Głuszkowski, Toruń, s. 581–595.
Zemszał Piotr, 2016, Ojciec, wódz, nauczyciel. Nominacje językowe dotyczące Stalina w sowieckim dyskursie ideologicznym w okresie powojennym, Toruń.
Zemszał Piotr, 2016a, Wybrane aktualizacje opozycji Swój – Obcy w sowieckim oficjalnym dyskursie o kulturze okresu odwilży, [w] W poszukiwaniu tożsamości językowej, red. Żanna Sładkiewicz, Katarzyna Wądołowska-Lesner, Gdańsk, s. 140–151.
Žavoronkova Anastasija N., 2015, Koncept «istina» v russkom jazykovom soznanii, „Čelovek v mire kul’tury”, nr 1, s. 49–52.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2017.29.209
Date of publication: 2017-11-03 08:26:39
Date of submission: 2017-01-04 11:16:32
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2017 Piotr Zemszał
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.