Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Śladami Yakova Malkiela: etymologia z tekstem, tekst z kontekstem
Streszczenie w języku polskim
W artykule dokonujemy krytycznej oceny wybranych tez, jakie powszechnie stawia się w odniesieniu do badań etymologicznych. Te tezy odnajdujemy w dominującym modelu etnolingwistyki i nazywamy go strukturalistycznym. Poddajemy go redefinicji w duchu etnolingwistyki kognitywnej, przede wszystkim zaś pytamy o rzekomo diachroniczny wymiar etymologii. Inspirację znajdujemy w pracach Yakova Malkiela, które następnie odnosimy do praktyki badawczej szeregu lubelskich etnolingwistów. W naszej argumentacji (i) uznajemy zasadność etymologicznego programu etnolingwistyki kognitywnej, jak i (ii) uzasadniamy potrzebę rozstania się z etymologią strukturalistyczną (także: sensu stricto, porównawczohistoryczną, formalną, systemową).
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Bartmiński Jerzy, 2013, Rola etymologii w rekonstrukcji językowego obrazu świata, „LingVaria” 2 (16), s. 233–245.
Bloomfield Leonard, 1933, Language, Chicago.
Boryś Wiesław, 2005, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.
Boryś Wiesław, 2017, Z problemów etymologii słowiańskiej: zapożyczenie czy wyraz rodzimy, „Rocznik Slawistyczny” LXVI, s. 3–14.
Brzozowska Małgorzata, 2009, Etymologia a konotacja słowa. Studia semantyczne, Lublin.
Dworkin Stephen N., 2004, Yakov Malkiel, „Language” 80/1, s. 153–162 [przedruk ze zmianami w Dworkin, Stephen N., 1998, Yakov Malkiel 1914–1998, „La coronica” 27, s. 249–262].
Głuszkowski Michał, 2011, Socjologizm teorii badań dwujęzyczności Uriela Weinreicha, „Roczniki Historii Socjologii” 1, s. 101–117.
Jakubowicz Mariola, 1999, Badania etymologiczne w rekonstrukcji językowego obrazu świata, [w:] Przeszłość w językowym obrazie świata, red. Anna Pajdzińska, Piotr Krzyżanowski, Lublin, s. 117–128.
Jakubowicz Mariola, 2012, Badania etnolingwistyczne a etymologia, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 24, s. 173–181.
Jakubowicz Mariola, 2015, Co możemy wyczytać ze struktury słowa? Poszukiwania przy okazji badań diachronicznych, [w:] Język a kultura, t. 25: Struktura słowa a interpretacja świata, red. Małgorzata Misiak, Jan Kamieniecki, Wrocław, s. 11–20.
Kaczan Anna, 2015, Hipotezy etymologiczne nazwy jęczmień a językowo-kulturowy obraz tego zboża w polszczyźnie ludowej, „LingVaria” 1 (19), s. 170–181. DOI: 10.12797/LV.10.2015.19.11.
Kaye Alan, 1993, An Interview with Yakov Malkiel, „Language Science” 15 (I), s. 53–75.
Kielak Olga, 2015, Etymologia a językowo-kulturowy obraz jałowca i kaliny, „LingVaria” 1 (19), s. 181–193. DOI: 10.12797/LV.10.2015.19.12.
Łozowski Przemysław, 1999, Panchronia, czyli językoznawstwo bez synchronii, [w:] Przeszłość w językowym obrazie świata, red. Anna Pajdzińska, Piotr Krzyżanowski, Lublin, s. 25–50.
Łozowski Przemysław, 2015, Lexical Semantics with and without Sense Relations: Pig Terms in EFL Dictionaries, [in:] New Pilgrimage: Selected Papers from the IAUPE Beijing Conference in 2013, eds. Li Cao and Li Jin, Beijing, s. 321–336.
Łozowski Przemysław, 2017, Tracing Common-Denominator Semantics: In-Between Substantiated and Spectral Senses, [in:] Evolving Nature of the English Language: Studies in Theoretical and Applied Linguistics, eds. Robert Kiełtyka and Agnieszka Uberman, Frankfurt am Main, s. 107–116.
Łozowski Przemysław, 2018, Panchronia, czyli język jako symbol doświadczenia, [w:] Metodologie językoznawstwa. Od diachronii do panchronii, red. Piotr Stalmaszczyk, Łódź, s. 165–177.
Malkiel Yakov, 1945, The Etymology of Hispanic que(i)xar, „Language” 21/3, s. 142–183.
Malkiel Yakov, 1954, Etymology and structure of word families, „Word” 10/2–3, s. 265–274.
Malkiel Yakov, 1962, Etymology and General Linguistics, „Word” 18/1–3, s. 198–219. DOI: 10.1080/00437956.1962.11659774.
Malkiel Yakov, 1976, Etymological Dictionaries: A Tentative Typology, Chicago.
Malkiel Yakov, 1993, Etymology, Cambridge.
Malkiel Yakov i Marvin I. Herzog, 1967, Uriel Weinreich (1926–1967), „Language” 43(2), s. 605–610.
Niebrzegowska-Bartmińska Stanisława, 2017, Jakie dane są relewantne etnolingwistycznie?, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 29, s. 11–29. DOI: 10.17951/et.2017.29.11.
Niewiara Aleksandra, 2000, Badania etymologii a odtwarzanie językowego obrazu świata, [w:] Język a kultura, t. 13: Językowy obraz świata i kultury, red. Janusz Anusiewicz, Wrocław, s. 97–105.
Popowska-Taborska Hanna, 2012, Rola etymologii w kształtowaniu językowego obrazu świata (rozważania oparte na słowiańskim materiale językowym, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 24, s. 155–171.
Sławski Franciszek, 1998, Pięćdziesiąt lat nad etymologią, „Rocznik Slawistyczny” L, s. 3–5.
Sobotka Piotr, 2011, Historia badań etymologicznych w świetle koncepcji i metod współczesnej lingwistyki. Etymologizowanie Yaski i Platona, „Linguistica Copernicana” 6 (2), s. 247–294.
Sobotka Piotr, 2015, Etymologizowanie i etymologia. Od semantyki ontologicznej do etymologii hermeneutycznej, Warszawa.
Wojtyła-Świerzowska Maria, 1998, Kognitywizm w etymologii, „Rocznik Slawistyczny” LI, s. 17–31.
Waniakowa Jadwiga, 2013, Etymologiczny słownik gwar polskich” — nowe zadanie w badaniach historyczno-porównawczych, „Polonica” XXXIII, s. 317–325.
Waniakowa Jadwiga, 2017, Etymologia w dialektologii – pochodzenie polskiego gwarowego usiatać się ‘zmęczyć się', „Jezikoslovni Zapiski” 23/2, s. 365–371.
Waniakowa Jadwiga, 2018, Współczesne badania etymologiczne – nowe możliwości i perspektywy, „Rocznik Slawistyczny” LXVII, s. 129–142. DOI: 10.24425/rslaw.2018.124596.
WwJOSiS 1-6 – Wartości w językowo-kulturowym obrazie świata Słowian i ich sąsiadów: t. 1, red. Maciej Abramowicz, Jerzy Bartmiński, Iwona Bielińska-Gardziel, Lublin 2012; t. 2. Wokół europejskiej aksjosfery, red. Jerzy Bartmiński, Iwona Bielińska-Gardziel, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Lublin 2014; t. 3. Problemy eksplikowania i profilowania pojęć, red. Iwona Bielińska-Gardziel, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Joanna Szadura, Lublin 2014; t. 4. Słownik językowy – leksykon – encyklopedia w perspektywie badań porównawczych, red. Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Joanna Szadura, Beata Żywicka, Lublin 2018; t. 5. Koncepty i ich eksplikowanie, red. Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Dorota Pazio-Wlazłowska, Lublin 2019; t. 6. Jedność w różnorodności. Wokół słowiańskiej aksjosfery, red. Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Dorota Pazio-Wlazłowska, Lublin 2019.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2020.32.35
Data publikacji: 2020-12-08 11:10:12
Data złożenia artykułu: 2019-10-12 19:52:51
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2020 Przemysław Łozowski
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.