Projekt badawczy (ETNO) EUROJOS a program etnolingwistyki kognitywnej

Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska

Streszczenie w języku polskim


Autorka, wychodząc z założenia, że wartości leżą u podłoża językowego obrazu świata i stanowią o tożsamości wspólnotowej (zbiorowej), postuluje badanie ludowego słowiańskiego systemu aksjologicznego (świata wartości ważnych dla ludowych tradycji słowiańskich). Projekt pod nazwą (ETNO)EUROJOS – paralelny do międzynarodowego programu EUROJOS, realizowanego pod kierunkiem Jerzego Bartmińskiego na bazie języków ogólnych (standardowych) i tradycji ogólnonarodowych – miałby na celu analizę wartości wspólnych nosicielom słowiańskiej kultury ludowej. Na poziomie kultur ludowych narody słowiańskie są sobie dużo bliższe niż na poziomie kultur ogólnonarodowych, kształtowanych przez elity. Na podstawie sondażu przeprowadzonego wśród wybitnych badaczy różnych tradycji słowiańskich, można wstępnie przyjąć, że wartościami ważnymi dla Słowian są: zdrowie i życie, rodzina i ród/pokrewieństwo, dom, ziemia, praca i pracowitość, miłość, piękno, szczęście, mądrość, szczerość, uczciwość, wierność, sprawiedliwość, wolność, honor, wiara (wyznanie) i Bóg. Opis tych wartości mógłby zostać oparty na założeniach metodologicznych lubelskiego Słownika stereotypów i symboli ludowych.


Słowa kluczowe


etnolingwistyka kognitywna; językowy obraz świata; wartości; badania porównawcze; kultura tradycyjna

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Abramowicz Maciej, Bartmiński Jerzy, Chlebda Wojciech, 2009, Językowo-kulturowy obraz świata Słowian na tle porównawczym. Założenia programu „A” (10 VI 2009), „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury” 21, s. 341--342.

Adamowski Jan, 1992, Językowy portret „lądu” w polskiej kulturze ludowej, „Etnolingwistyka” 5, s. 83--94.

Adamowski Jan, 1999, Kategoria przestrzeni w folklorze. Studium etnolingwistyczne, Lublin.

Bartmiński Jerzy, 1988, Definicja kognitywna jako narzędzie opisu konotacji słowa, [w:] Konotacja, red. Jerzy Bartmiński, Lublin, s. 169--183.

Bartmiński Jerzy, 1989a, Projekt i założenia ogólne słownika aksjologicznego, [w:] Język a Kultura, t. 2, red. Jerzy Bartmiński, Jadwiga Puzynina, Wrocław, s. 293--312.

Bartmiński Jerzy, 1989b, Projekt listy haseł do słownika aksjologicznego, [w:] Język a Kultura, t. 2, red. Jerzy Bartmiński, Jadwiga Puzynina, Wrocław, s. 313--315.

Bartmiński Jerzy, 1994, Jak zmienia się stereotyp Niemca w Polsce? Profile i ich historycznokulturowe uwarunkowania, „Przegląd Humanistyczny”, nr 5, s. 81--101.

Bartmiński Jerzy, 1998, Podstawy lingwistycznych badań nad stereotypem – na przykładzie stereotypu „matki”, [w:] Język a Kultura, t. 12, Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. Teoria, metodologia, analizy empiryczne, red. Janusz Anusiewicz i Jerzy Bartmiński, s. 63--83.

Bartmiński Jerzy, 2001, O językowym obrazie świata Polaków końca XX wieku, [w:] Polszczyzna XX wieku. Ewolucja i perspektywy rozwoju, red. Stanisław Dubisz i Stanisław Gajda, Warszawa, s. 27--53.

Bartmiński Jerzy, 2003, Miejsce wartości w językowym obrazie świata, [w:] Język w kręgu wartości. Studia semantyczne, red. Jerzy Bartmiński, Lublin, s. 59--86.

Bartmiński Jerzy, 2005, Koncepcja językowego obrazu świata w programie slawistycznych badań porównawczych, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”, t. 40, Warszawa, s. 259--280.

Bartmiński Jerzy, 2006, Semantyka i polityka. Nowy profil polskiego stereotypu Ukraińca, [w:] Przemiany języka na tle przemian współczesnej kultury, red. Kazimierz Ożóg, Ewa OronowiczKida, Rzeszów.

Bartmiński Jerzy, 2008, Kakie cennosti učavstvujut v formirovanii kartiny mira Slavjan?, [w:] Etnolingvistička proučavan’a srpskog i drugich slovenskich jezika. U čast akademika Svetalne Tolstoj, red. Predrag Piper, Ljubinko Radenković, Beograd, s. 59--70.

Bartmiński Jerzy, 2009a, Aspects of Cognitive Ethnolinguistics, London.

Bartmiński Jerzy, 2009b, O Programie Rozwoju Polskiej Humanistyki, „Pauza Akademicka”, nr 33/34, s. 1.

Bartmiński Jerzy, 2010, Jaké hodnoty spoluutvářejí obraz světa Slovanů?, „Slovo a Slovestnost”, nr 4, s. 329--339.

Bartmiński Jerzy, 2011, Czy istnieje europejski kanon wartości?, „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury” 23, s. 15--18.

Bartmiński Jerzy, (red.), 1993, Pojęcie ojczyzny we współczesnych językach europejskich, Lublin, 1993.

Bartmiński Jerzy, Chlebda Wojciech, 2008, Jak badać językowo-kulturowy obraz świata Słowian i ich sąsiadów?, „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury” 20, s. 11--27.

Bartmiński Jerzy, Grzeszczak Monika, 2010, Der Begriff ODPOWIEDZIALNOŚĆ im semantischen Netz des Polnischen (zwischen dem Objektivismus der rechtlichen Relationen und dem subjektiven Pflichtgwefühl), [w:] Wahrheit, Recht, Verantwortung. Norme- und Wertbegriffe im interkulturellen Kontext. Akten der internationalen Arbeitstagung ,,Normen und Wertbegriffe in der Verständigung zwischen Ost- und Westeuropa”, 20–21. März 2009 in Bukarest, Bucureşti, s. 79--113.

Bartmiński Jerzy, Mazurkiewicz-Brzozowska Małgorzata, red., 1993, Nazwy wartości. Studia leksykalno-semantyczne, Lublin, UMCS.

Bartmiński Jerzy, Lappo Irina, Majer-Baranowska Urszula, 2002, Stereotyp Rosjanina i jego profilowanie we współczesnej polszczyźnie, „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury” 14, s. 105--151.

Bartmiński Jerzy, Majer-Baranowska Urszula, 1996, Dunaj w polskim folklorze, „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury” 8, s. 167--184.

Bartmiński Jerzy, Niebrzegowska Stanisława 1994, Stereotyp słońca w polszczyźnie ludowej, „Etnolingwistyka” 6, s. 95--143.

Bartmiński Jerzy, Żuk Grzegorz, 2009, Pojęcie RÓWNOŚCI i jego profilowanie we współczesnym języku polskim, „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury” 21, s. 47--67.

Bączkowska Grażyna, 1988, Korowaj, „Etnolingwistyka” 1, s. 79--99.

Bielińska-Gardziel Iwona, 2009, Stereotyp rodziny we współczesnym języku polskim, Warszawa.

Brzozowska Małgorzata, 2009, PATRIOTYZM i NACJONALIZM w polskim dyskursie ideologicznym, „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury” 21, s. 103--120.

Czyżewski Feliks, 1988, ‘Zmora’, „Etnolingwistyka” 1, s. 133--143.

Feoktistova Ljubov. A., 2009, „Kar’era” i „kar’erizm” v istorii russkogo i pol’skogo jazykov, „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury” 21, s. 153--169.

Grzeszczak Monika, 2009, Definicja kognitywna pojęcia DEMOKRACJI w języku polskim, „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury” 21, s. 69--84.

Krawczuk Ałła, 2008, Nowe profile ukraińskiego stereotypu Polaka (na podstawie ankietowania studentów lwowskich), „Postscriptum” 1 (1), s. 147--170.

Lappo Irina, Majer-Baranowska Urszula, 2013, Projekt konwersatorium EUROJOS z roku 2001 (w druku w tym samym tomie „Etnolingwistyki”, s. 329--331).

Maćkiewicz Jolanta, 1990, Morze, „Etnolingwistyka” 3, s. 77--94.

Majer-Baranowska Urszula, 1988, Stereotyp językowy ‘płaczu’ w polszczyźnie ludowej, „Etnolingwistyka” 1, s. 101--131.

Majer-Baranowska Urszula, 2003, „Podmiot” jako wartość, [w:] Język w kręgu wartości, red. Jerzy Bartmiński, s. 243--259.

Mazurkiewicz Małgorzata, 1989, Drogie kamienie w ludowym językowym obrazie świata, [w:] „Język a Kultura” t. 2, Wrocław, s. 165--183.

Mazurkiewicz Małgorzata, 1990, Marmur. Dwie wersje artykułu hasłowego do „Słownika ludowych stereotypów językowych”, „Etnolingwistyka” 3, s. 71--75.

Niebrzegowska Stanisława, 1990, Gwiazdy w ludowym językowym obrazie świata, [w:] Językowy obraz świata, red. Jerzy Bartmiński, Lublin, s. 147--166.

Niebrzegowska Stanisława, 1992, „Nów” w polskiej kulturze ludowej i gwarach, „Etnolingwistyka” 5, s. 73--82.

Niebrzegowska-Bartmińska Stanisława, 2007, Wzorce tekstów ustnych w perspektywie etnolingwistycznej, Lublin.

Nepop-Ajdaczyć Lidia, 2007, Polska etnolingwistyka kognitywna, Kijów.

Nowosad-Bakalarczyk Marta, Szadura Joanna, 2009, Z prac Komisji Etnolingwistycznej Komitetu Językoznawstwa PAN, „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury” 21, s. 336--340.

Popowska-Taborska Hanna, 2010, W poszukiwaniu językowego obrazu świata. Dom, praca, wolność, a także honor i Europa w kaszubskich dialektach i powstającym kaszubskim języku literackim, „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury” 22, s. 53--71.

SSiSL – Słownik stereotypów i symboli ludowych. Koncepcja całości i redakcja Jerzy Bartmiński, zastępca redaktora: Stanisława NiebrzegowskaBartmińska, t. 1, Kosmos, cz. 1, Niebo, światła niebieskie, ogień, kamienie, Lublin 1996, cz. 2, Ziemia, woda, podziemie, Lublin 1999; cz. 4, Świat, światło, metale, Lublin 2012.

Tyrpa Anna, 2006, Etnolingwistyka ludowa, narodowa, porównawcza – koncepcje neofilologów i polonistów, „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury” 18, s. 105--116.

Vaňkova Irena, 2010, Úvodem: na cestě kognitivní (Etno)lingvistice, „Slovo a Slovesnost” 71, nr 4, s. 245--249.

Zinken Joerg, 2009, The Ethnolinguistic School of Lublin and Anglo-American cognitive linguistics, [in:] Bartmiński Jerzy, 2009, Aspects of Cognitive Ethnolinguistics, London, s. 1--5.

Żywicka Beata, 2007, Miejsca i wartości. Zmiany w językowym obrazie przestrzeni we współczesnej polszczyźnie, Lublin.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2013.25.267
Data publikacji: 2013-01-06 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2015-09-07 01:17:33


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1363
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 686

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2015 Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.