Отправить эту статью по почте PECULIARITIES OF THE SEMANTIC COMPONENT OF COMMUNICATIVE ACTIVITIES CHARACTERISTIC FOR PRESCHOOLERS WITH DEVELOPMENTAL DELAY
Аннотация
Streszczenie: Artykuł analizuje osobliwości semantyczne komponentu komunikacyjnej aktywności przedszkolaków upośledzonych umysłowo. Określono psychologiczne cechy ukrytej mentalizacji; w szczególności dzieci w średnim wieku przedszkolnym z opóźnieniem rozwojowym (ОR) i typowym rozwojem psychologicznym (TRP) znacznie częściej wybierały chłopca jako znaczącego partnera w badanej sytuacji, a seniorzy w wieku przedszkolnym ОR wykazywali tendencję do innego „bieguna” partnerstwa, ale chłopiec nadal był dominującym partnerem komunikacyjnym. Dane empiryczne wykazały, że starsze przedszkolaki TRP częściej wybierały misia i piłeczkę jako partnera. Dzieci w średnim wieku przedszkolnym charakteryzują się prostym podziałem emocji na pozytywne i negatywne; w naszym przypadku dzieci były w stanie poprawnie zidentyfikować emocje bohaterów; dzieci w wieku 4-5 lat najczęściej wspominały o stanach fizycznych i nie potrafiły wyjaśnić przyczyny emocji. Przedszkolaki TRP podały przyczynę lub wyjaśniły emocje. Psychologiczne cechy wyraźnej mentalizacji zostały wyjaśnione. W szczególności, jeśli chodzi o wskaźnik zrozumienia przyczyn zachowań w sytuacjach społecznych i komunikacyjnych, w oparciu o wiedzę o własnych stanach psychicznych i stanach psychicznych innych osób, przedszkolaki ОR wykazały średnie zrozumienie, charakteryzujące się recytacją wydarzeń. Osobliwości wyraźnej mentalizacji zostały zbadane jako zdolność przedszkolaków do przewidywania zachowania innych ludzi w sytuacjach społecznych i komunikacyjnych na podstawie wiedzy o ich własnych stanach psychicznych i stanach psychicznych innych ludzi. Zdolność dzieci do przewidywania ОR była przeciętna, charakteryzowała się recytacją wydarzeń.
Ключевые слова
Полный текст:
PDF (English)Литература
LITERATURE
Barret, L.F., Fossum, T. (2001). Mental Representations of Affect Knowledge. Cognition and Emotion, vol. 15(3), 333–363, DOI: https://doi.org/10.1080/02699930125711.
Bodalev, A. (1995). Lichnost i obshchenie [Personality and Communication]. Moskva: Mezhdunarodnaya pedagogicheskaya akademiya. (In Russian)
Bylkina, N., Lyusin, D. (2000). Razvitie predstavlenij detej ob emociyah v ontogeneze [Development of Children’s Ideas about Emotions in Ontogenesis]. Voprosy psihologii, vol. 5, 59–62. (In Russian)
Dorfman, L. (1997). Emocii v iskusstve: teoreticheskie podhody i empiricheskie issledovaniya [Emotions in Art: Theoretical Approaches and Empirical Research]. Moskva: Smysl. (In Russian)
Ekman, P. (2010). Psihologiya emocij. Yа znayu, chto ty chuvstvuesh [Emotions Revealed: Recognizing Faces and Feelings to Improve Communication and Emotional Life]. Sankt-Peterburg: Piter. (In Russian)
Ekman, P., Friesen, W. (2019). Uznaj lzheca po vyrazheniyu lica [Unmasking the Face: A Guide to Recognizing Emotions from Facial Clues]. Sankt-Peterburg: Piter. (In Russian)
Fejgenberg, I., Asmolov, A. (1994). Kulturno-istoricheskaya koncepciya i vozmozhnosti ispolzovaniya neverbalnoj kommunikacii v vosstanovitelnom vospitanii lichnosti [Cultural-Historical Concept and the Possibilities for the Use of Non-Verbal Communications in the Recovery Education]. Voprosy psihologii, vol. 6, 74–79. (In Russian)
Gostev, A. (2007). Psihologiya vtorichnogo obraza [Secondary Image Psychology]. Moskva: Izd-vo «Institut psihologii RAN». (In Russian)
Grachev, V. (2008). Fenomen sociokulturnoj kommunikacii v sovremennoj hudozhestvennoj kulture: informacionno-aksiologicheskij analiz [The Phenomenon of Social-Cultural Communication in the Modern Art Culture: The Informational-Axiological Analysis]. Doctoral dissertation. Kulturologiya Moskovskij gosudarstvennyj universitet kultury i iskusstv. Sankt-Peterburg. (In Russian)
Holmogorova, A.B. (2016). Znachenie kulturno-istoricheskoy teorii razvitiya psihiki L.S. Vyigotskogo dlya razrabotki sovremennyih modeley sotsialnogo poznaniya i metodov psihoterapii [The Importance of L.S. Vygotsky’s Cultural-Historical Theory of Psyche Development for the Development of Modern Models of Social Cognition and Psychotherapy Methods]. Kulturno-istoricheskaya psihologiya, vol. 12(3), 58–92. (In Russian)
Izard, C. (2012). Psihologiya emocij [The Psychology of Emotions]. Sankt-Peterburg: Piter. (In Russian)
Kahiani, S. (1985). Ekspresivnost emocij cheloveka [Expressiveness of Human Emotions]. Tbilisi: Helovneba. (In Russian)
Labunskaya V. (1986). Neverbalnoe povedenie (socialno-perceptivnyj podhod) [Non-Verbal Behaviour (the Social-Perceptual Approach)]. Rostov: Izd-vo Rostovskogo un-ta. (In Russian)
Logvinova, I. (2010). Do problemy formuvannya neverbalnyx zasobiv komunikatyvnoyi diyalnosti ditej z rozladamy spektra autyzmu [On the Problem of Formation of Non-Verbal Communication Means in Children with Autism Spectrum Disorders]. Logopediya, vol. 2, 40–44. (In Russian)
Omelchenko, I. (2018). The Psychological Mechanisms for Implementation of the Reflective Component of Preschoolers’ Deliberated Communicative Activities. Annales UMCS. Sectio N – Educatio Nova, no. 3, 37–48, DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2018.3.37-48.
Panferov, V. (1982). Kognitivnye etalony i stereotipy vzaimopoznaniya lyudej [Cognitive Patterns and Stereotypes of People’s Mutual Understanding]. Voprosy psihologii, vol. 5, 139–141. (In Russian)
Parkinson, B. (1998). What We Think about When We Think about Emotion. Cognition and Emotion, vol. 12(4), 615–624, DOI: https://doi.org/10.1080/026999398379592.
Polyakov, A.M. (2014). Subekt i simvol [A Subject and a Symbol]. Minsk: BGU. (In Russian)
Prusakova, O.V., Sergienko, E.A. (2006). Ponimanie emotsiy detmi doshkolnogo vozrasta [Understanding Emotions by Preschool Children]. Voprosy psihologii, vol. 4, 24–36. (In Russian)
Sergienko, E.A. (2002). Kognitivnoe razvitie [Cognitive Development]. In: V. Druzhinia, D. Ushakova (red.), Kognitivnaya psihologiya [Cognitive Psychology]. Moskva: PERSE. (In Russian)
Sergienko, E.A., Lebedeva, E., Prusakova, O. (2009). Model psihicheskogo kak osnova stanovleniya ponimaniya sebya i drugogo v ontogeneze cheloveka [A Mental Model as the Basis for Understanding of Oneself and the Other in Human Ontogeny]. Moskva: Izd-vo «Institut psihologii RAN». (In Russian)
Sinigaglia, C., Rizzolatti, G. (2011). Through the Looking Glass: Self and Others. Consciousness and Cognition, vol. 20(1), 64–74, DOI: https://doi.org/10.1016/j.concog.2010.11.012.
Tomasello, M. (2014). A Natural History of Human Thinking. Cambridge: Harvard University Press.
Ulanova, A. (2015). Model psihicheskogo kak mentalnaya osnova vospriyatiya partnera po kommunikacii [A Mental Model as a Mental Basis for the Perception of a Communicative Partner]. Psihologicheskie issledovaniya, vol. 8(39), 9. (In Russian)
Vilyunas, V.K. (1990). Psihologicheskie mehanizmyi motivatsii cheloveka [The Psychological Mechanisms of Human Motivation]. Moskva: MGU. (In Russian)
Wellman, H.M., Gelman, S.A. (1992). Cognitive Development: Foundational Theories of Core Domains. Annual Review of Psychology, vol. 43, 337–375, DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.ps.43.020192.002005.
Zotkin, N.V. (2000). Smyislopolaganie v situatsiyah neopredelennosti [Meaningfulness in Uncertain Situations]. An abstract of doctoral dissertation. Moskva: Psihologiya lichnosti. (In Russian)
NETOGRAPHY
Nikolskaya, O.S. (2016). Emotsionalno-smyislovoy podhod k korrektsii rasstroystv autisticheskogo spektra [The Emotional-Semantic Approach to the Correction of Autism Spectrum Disorders]. Almanah Instituta korrektsionnoy pedagogiki. Retrieved from: http://alldef.ru/ru/articles/almanah-26/emoczionalno-smyislovoj-podxod-k-korrekczii-rasstrojstv-autisticheskogo-spektra [access: 20.05.2020]. (In Russian)
Sergienko, E.A. (2015). Model psihicheskogo i sotsialnoe poznanie [A Mental Model and Social Cognition]. Psihologicheskie issledovaniya, vol. 8(6). Retrieved from: http://psystudy.ru/index.php/num/2015v8n42/1163-sergienko42.html [access: 20.05.2020]. (In Russian)
Talanova, N. (2011). Ponimanie doshkolnikami televizionnoj reklamy i socialnyh vzaimodejstvij [Preschoolers’ Understanding of Television Advertising and Social Interactions]. Psihologicheskie issledovaniya, vol. 4(18), 9. Retrieved from: http://psystudy.ru/index.php/num/2011n4-18/517-talanova18.html [access: 20.05.2020]. (In Russian)
Vilenskaya, G., Lebedeva, E. (2014). Razvitie ponimaniya mentalnogo mira i kontrolya povedeniya v doshkolnom vozraste [Development of Mental World Understanding and Behavioural Control at the Preschool Age]. Psihologicheskie issledovaniya, vol. 7(38). Retrieved from: http://psystudy.ru/index.php/num/2014v7n38/1064-vilenskaya38.html [access: 20.05.2020]. (In Russian)
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2021.6.345-358
Date of publication: 2021-09-22 09:55:45
Date of submission: 2020-05-25 17:41:50
статистика
показатели
Ссылки
- На текущий момент ссылки отсутствуют.
(c) 2021
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.