Rozwój systemu wczesnego wspomagania małych dzieci na Ukrainie. Okresy tworzenia
Streszczenie w języku polskim
W artykule analizie poddano rozwój systemu wczesnego wspomagania małych dzieci, który jest integralną częścią ukraińskiej polityki państwowej w dziedzinie edukacji i praw dziecka zdefiniowanych w prawie międzynarodowym i krajowym, a także etapy jego powstawania. Wczesne wspomaganie rozpatrywane jest jako interdyscyplinarny, skoncentrowany na rodzinie, kompleksowy system wsparcia małych dzieci z niepełnosprawnością rozwojową oraz dzieci z grup ryzyka biologicznego i społecznego. Celem tego systemu jest poprawa rozwoju dzieci i jakości życia ich rodzin przy pomocy specjalnych instytucji, organizacji i ich oddziałów, które podlegają Ministerstwu Edukacji oraz Ministerstwu Zdrowia i Opieki Społecznej Ukrainy. Przeanalizowano naważniejsze przepisy znajdujące się w międzynarodowych i krajowych aktach prawnych dotyczące wczesnego wsparcia dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w różnym wieku. Ponadto określono etapy kształtowania się systemu i opisano praktyki wczesnego wspomagania dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi na każdym etapie ich rozwoju.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
LITERATURE
Bastun, N.A. (2005). Sluzhbi rannogo vtruchannya v Ukraїnі: shlyakh do іntegratsії [Early Support in Ukraine: The Path to Integration]. Kiїv: ІKTs Lesta. (In Ukrainian)
Bayda, L.Yu., Pavlova, E.B., Іvanova, O.L., Kukuruza, G.V. (2017). Formuvannya polіtiki rannogo vtruchannya: trenіngoviy modul [Formulation of Early Engagement Policy: Training Module]. Kiїv: pik. (In Ukrainian)
Bіlodіd, І.K. (red.). (1970–1980). Slovnik ukraїnskoї movi [Dictionary of the Ukrainian Language] [v 11 t.]. Kiїv: Nauk. dumka. (In Ukrainian)
Dobrova-Krol, N. (2014). Rannee vmeshatelstvo: Klyuchevye aspekty i mezhdunarodnyy opyt [Early Intervention. Key Aspects and International Experience]. United Nations Children’s Fund (UNICEF). Kiїv. (In Russian)
Emelina, O.I. (2013). Stanovlenie sistemy pomoshchi detyam rannego vozrasta za rubezhom [Development of the Early Support System for Young Children Abroad]. Spetsialnoe obrazovanie, vol. 3, 49–55. (In Russian)
Kolupaeva, A.A. (2009). Іnklyuzivna osvіta: realії ta perspektivi [Inclusive Education: Realities and Perspectives]. Kiїv: Sammіt-Kniga. (In Ukrainian)
Kolupaeva, A.A. (2014). Spetsіalna osvіta v Ukraїnі ta modernіzatsіya osvіtn’oї galuzі [Special Education in Ukraine and Modernization of the Education Sector]. Osobliva ditina: navchannya і vikhovannya, vol. 3, 7–11. (In Ukrainian)
Kropіvnitska, M.E. (2019). Vprovadzhennya poslugi rannogo vtruchannya na rіvnі pіlotnikh oblastey v Ukraїnі [Early Intervention Service Implementation at the Level of the Pilot Areas in Ukraine]. Іnvestitsії: praktika ta dosad, vol. 6, 132–137, DOI: http://dx.doi.org/10.32702/2306-6814.2019.6.132.
Kukuruza, A.V. (2013). Rannee vmeshatelstvo – semeyno-tsentrirovannaya model’ pomoshchi semyam, vospityvayushchim detey rannego vozrasta s narusheniyami razvitiya [Early Intervention – a Family-Centered Model of Helping Families Raising Young Children with Developmental Disabilities]. Psikhologiya, vol. 9, 99–102. (In Russian)
Lipsky, D., Gartner, A. (1996). School Reform and Inclusive Education. Baltimore: Paul H. Brookes Publishing.
Martinyuk, V.Yu. (2011). Sotsіalna pedіatrіya v Ukraїnі: kontseptsіya, zavdannya, perspektivi [Social Pediatrics in Ukraine: Concept, Tasks, Prospects]. Medichna gazeta Zdorov’ya Ukraїni. Pedіatrіya, vol. 1, 1–4. (In Ukrainian)
Mіkhanovska, N.G., Kukuruza, G.V., Kravtsova, A.M. et al. (2005). Protsedura otsіnki rozvitku dіtey rann’ogo vіku v sistemі rann’ogo vtruchannya: metodichnі rekomendatsії (Uzgodzheno AMN Ukraїni ta MOZ Ukraїni) [The Procedure of Assessment of the Early Childhood Support System: Recommendations]. Kharkіv. (In Ukrainian)
Nazarova, N.M., Morgacheva, E.N., Furyaeva, T.V. (2011). Sravnitelnaya spetsialnaya pedagogika: ucheb. posobie dlya stud. uchrezhdeniy vyssh. prof. obrazovaniya [Comparative Special Pedagogy. Textbook. Manual for Institutions of Higher Education]. Moskva: Izdatel’skiy tsentr Akademiya. (In Russian)
Ozhegov, S.I., Shvedova, N.Yu. (2004). Tolkovyy slovar russkogo yazyka: 80000 slov i frazeologicheskikh vyrazheniy [Explanatory Dictionary of the Russian Language: 80,000 Words and Phraseological Expressions]. Rossiyskaya akademiya nauk. Institut russkogo yazyka im. V.V. Vinogradova. Moskva: ATEMP. (In Russian)
Peters, G. (2003). Inclusive Education: Achieving Education for All by Including Those with Disabilities and Special Education Needs. London: World Bank.
Ushakova, D. (red.). (1996). Tolkovyy slovar russkogo yazyka [Explanatory Language of the Russian Language] [v 4 t.]. T. 4; Moskva: TERRA. (In Russian)
Vygotskiy, L.S. (2003). Printsipy vospitaniya fizicheski defektivnykh detey. Osnovy defektologii [The Principles of Raising Physically Handicapped Children. Basics of Defectology]. Sankt-Peterburg – Moskva: Izd-vo Lan. (In Russian)
WHO. (2012). Early Childhood Development and Disability: A Discussion Paper.
Zolotoverkh, V.V. (2002). Іstorichnі aspekti rozvitku spetsіalnoї osvіti v zarubіzhnіy praktitsі (kіnets XIX – pochatok XX st.) [Historical Aspects of the Development of Special Education Abroad: The End of the 19th – Beginning of the 20th Century)]. Defektologіya, vol. 2, 50–53. (In Ukrainian)
NETOGRAPHY
Іnklyuzivne navchannya [Inclusive Education]. Mіnіsterstvo osvіti і nauki Ukraїni. Retrieved from: https://mon.gov.ua/ua/tag/inklyuzivne-navchannya [access: 16.03.2020]. (In Ukrainian)
Overview of Early Intervention. (2017). Center for Parent Information and Resources. Retrieved from www.parentcenterhub.org/repository/ei-overview [access: 22.03.2020].
Panchenko, T.L., Zaplatinska, A.B. (2018). Ranne vtruchannya yak sistema kompleksnoї dopomogi dіtyam rannogo ta doshkіlnogo vіku [Forward Intervention as a System of Complex Aid to Children of Early and Preschool Age]. Narodna osvіta, vol. 3(36). Retrieved from: www.narodnaosvita.kiev.ua/?page_id5463 [access: 22.03.2020]. (In Ukrainian)
Remazhevska, V.M. (2007). Naukovo-organіzatsіynі osnovi stvorennya sistemi rann’oї kompleksnoї dopomogi dіtyam z vadami zoru [Scientical-Organisational Bases for Creation of Early Complex Intervention System for Children with Visual Impairments]. Zbіrnik naukovikh prats, vol. 4(6). Retrieved from: http://ap.uu.edu.ua/article/289 [access: 22.03.2020]. (In Ukrainian)
Statistichnі danі [Statistical Data]. Retrieved from: https://mon.gov.ua/ua/statistichni-dani [access: 16.03.2020]. (In Ukrainian)
Website of the Training and Rehabilitation Centre “Dzherelo”. Retrieved from: www.dzherelocentre.org.ua [access: 19.03.2020]. (In Ukrainian)
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2021.6.377-394
Data publikacji: 2021-09-22 09:55:49
Data złożenia artykułu: 2020-08-31 19:51:35
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.