W imię spotkania. Antroponomastyka – lektura – etyka

Małgorzata Wójcik-Dudek

Streszczenie w języku polskim


Autorka artykułu w antroponomastycznej interpretacji tekstów literackich dostrzega szansę na uwrażliwienie młodego czytelnika nie tylko na los bohaterów tekstów, lecz także na los drugiego człowieka. Deszyfryzacja imienia postaci literackiej zaproponowana uczniom na lekcjach języka polskiego zachęca do uwolnienia jej z interpretacyjnych schematów, wzbogacając interpretację o zupełnie nowy kontekst. W tym sensie nauka o języku wspiera innowacyjne odczytania tekstu, przekonując uczniów, że lekcje literatury mogą stać się warsztatami etycznymi, podczas których doskonali się sztukę spotkania z drugim człowiekiem. 

Słowa kluczowe


antroponomastyczna interpretacja tekstów literackich; interpretacja; nowy kontekst; spotkanie

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Belting, H. (2012). Obraz i śmierć. W: K. Kurz, P. Kwiatkowska, Ł. Zaremba (red.), Antropologia kultury wizualnej. Zagadnienia i wybór tekstów (s. 73–83). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Biblia. (1979). Nowy przekład z języków hebrajskiego i greckiego opracowany przez Komisję Przekładu Pisma Świętego. Warszawa: Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne.

Brzechwa, J. (1995). Akademia pana Kleksa Warszawa: Czytelnik.

Buber, M. (1999). Gog i Magog. Kronika chasydzka. Warszawa: PWN.

Butler, J. (2010). Żądanie Antygony. Rodzina między życiem a śmiercią. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Cohen, A. (2002). Talmud. Syntetyczny wykład na temat Talmudu i nauk rabinów dotyczących religii, etyki i prawodawstwa. Warszawa: Wydawnictwo Cyklady.

Czaplicka-Jedlikowska, M. (2007). Edukacyjne aspekty nazw własnych w literaturze dla dzieci. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Czapliński, P. (2005). Powrót centrali? Literatura w nowej rzeczywistości. W: G. Matuszek (red.), Literatura wobec nowej rzeczywistości (s. 61–72). Kraków: Księgarnia Akademicka.

Dawidziak-Kładoczna, M. (2015). Mechanizmy kreacji onimów w literaturze dla dzieci (na przykładzie wybranych utworów). Onomastica, t. 59, 341–354, DOI: https://doi.org/10.17651/ONOMAST.59.21.

Derrida, J. (1998). Jednojęzyczność innego, czyli proteza oryginalna. Literatura na Świecie, nr 11–12, 328–329.

Descartes (1989). Cogitationes privatae. W: F. Alquié, Kartezjusz. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”.

Fredro, A. (1987). Zemsta. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Fros, H., Sowa, F. (red.). (1997). Księga imion i świętych (T. 1). Kraków: Wydawnictwo WAM.

Garewicz, J. (1999). Sprawiedliwi, pobożni i świat. Gog i Magog– impresje z lektury. W: M. Buber, Gog i Magog. Kronika chasydzka (s. 4–22). Warszawa: PWN.

Gielata, I. (2016). Lekcje uwagi – między obrazem a filmem. W: W. Hajduk-Gawron, M. Wójcik-Dudek (red.), Film i serial w dydaktyce i glottodydaktyce polonistycznej (s. 6–7). Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach. Pobrane z: http://serwer1573845.home.pl/pub/US_SEM4/index.html#p=3 [dostęp: 10.11.2019].

Głowiński, M., Kostkiewiczowa, T., Okopień-Sławińska, A., Sławiński, J. (2005). Słownik terminów literackich. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Gorion, M.J. bin (1996). Żydowskie legendy biblijne (Cz. 1). Gdynia: „Uraeus”.

Gourgouris, S. (2003). Literature as Theory (for an Antimythical Era). Stanford: Stanford University Press.

Grodziński, E. (1973). Zarys ogólnej teorii imion własnych. Warszawa: PWN.

Grzeszczuk, S. (1963). Przedmiot i zadania nazewnictwa literackiego. W: Z polskich studiów slawistycznych. Seria 2. Nauka o literaturze (s. 383–405). Warszawa: PWN.

Haddad, Ph. (2012). Mądrości rabinów. Warszawa: Wydawnictwo Cyklady.

Iłłakowiczówna, K. (1983). Portrety imion. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Janion, M. (1980). Odnawianie znaczeń. Warszawa: Wydawnictwo Literackie.

Janion, M. (2006). Kobieta-Rycerz. W: tejże, Kobiety i duch inności (s. 78–101). Warszawa: Wydawnictwo Sic!

Janion, M., Rosiek, S. (red.). (1981). Galernicy wrażliwości. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie.

Jędrzejewski, P. (2012). Judaizm bez tajemnic. Kraków: Pardes.

Kęsikowa, U. (1988). Funkcja dydaktyczna nazewnictwa w powieściach dla młodzieży. W: E. Homa (red.), Onomastyka w dydaktyce szkolnej i społecznej (s. 81−86). Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.

Kotarski, E. (1990). O imionnikach XVI i XVII wieku. W: H. Dziechcińska (red.), Staropolska kultura rękopisu (s. 93–111). Warszawa: IBL PAN.

Koziołek, K. (2006). Czytanie z innym. Etyka, lektura, dydaktyka. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Krajewski, S. (1997). Żydzi, judaizm, Polska. Warszawa: „Vocatio”.

Kuć, W. (2001). Dziecko w judaizmie. W: M.S. Ziółkowski (red.), Antropologia religii. Wybór tekstów (T. 2; s. 55–71). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Lech-Kirstein, D. (2016). Onomastyka literacka a onomastyka stylistyczna. Stylistyka, t. 25, 457–466.

Lesky, A. (2006). Tragedia grecka. Kraków: Homini.

Łapot, M. (2014). Chedery lwowskie w okresie autonomii galicyjskiej (1867–1914). Kwartalnik Historii Żydów, nr 3, 496–512.

Łuc, I. (2007). Nazwy własne w literaturze dziecięco-młodzieżowej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Maliszewski, K. (2013). Ciemne iskry. Problem aktualizacji pedagogiki kultury. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Markowski, M.P. (2007). Polska literatura nowoczesna: Leśmian, Schulz, Witkacy. Kraków: Universitas.

Nalaskowski, A. (2002). Przestrzenie i miejsca szkoły. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Nussbaum, M. (2016). Nie dla zysku. Dlaczego demokracja potrzebuje humanistów. Warszawa: Fundacja Kultura Liberalna.

Ouaknin, M.A. (2006). Tajemnice kabały. Warszawa: Wydawnictwo Cyklady.

Panas, W. (1996). Pismo i rana. Szkice o problematyce żydowskiej w literaturze polskiej. Lublin: Dabar.

Rajewska, E. (2013). Garść uwag o „The Wind in the Willows” Kennetha Grahame’a w adaptacji Alana Bennetta (1991) i przekładzie Doroty Maliny (2011). W: M. Osiecka (red.), Wkład w przekład (s. 267–271). Kraków: Korporacja Ha!art.

Rybicka, K. (2013). Mr. Leathercow czy Pan Żeberko? Tłumaczenie imion i nazwisk w literaturze dziecięcej. W: M. Osiecka (red.), Wkład w przekład (s. 43–53). Kraków: Korporacja Ha!art.

Rymut, K. (1993). Onomastyka literacka a inne dziedziny badań nazewniczych. W: M. Biolik (red.), Onomastyka literacka (s. 15–19). Olsztyn: Wydawnictwa Wyższej Szkoły Pedagogicznej.

Sławek, T. (2002). Antygona w świecie korporacji. Rozważania o uniwersytecie i czasach obecnych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Sławek, T. (2019). Alicja, czyli o co chodzi w uczeniu. W: W. Bobiński, J. Sujecka-Zając (red.), Kształcenie nauczycieli – wyzwanie i zaangażowanie (s. 11–29). Kraków: TAiWPN Universitas.

Sofokles (1984). Antygona. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Szestow, L. (2011). Apoteoza niezakorzenienia. Próba myślenia adogmatycznego. Warszawa: Wydawnictwo KR.

Szewczyk, Ł.M. (1990). Funkcje artystyczne nazewnictwa biblijnego w „Dziadach cz. III” Adama Mickiewicza. Onomastica, t. 35, 91−102.

Szewczyk, Ł.M. (2016). Funkcja wartościująca nazewnictwa literackiego (na materiale wybranych dzieł Adama Mickiewicza). Stylistyka, 147−155.

Szymańska, I. (2014). Przekłady polemiczne w literaturze dziecięcej. Rocznik Przekładoznawczy. Studia nad Teorią, Praktyką i Dydaktyką Przekładu, nr 9, 193–208, DOI: http://dx.doi.org/10.12775/RP.2014.014.

Tischner, J. (2006). Filozofia dramatu. Kraków: Znak.

Unterman, A. (1989). Żydzi. Wiara i życie. Łódź: Książka i Wiedza.

Wilkoń, A. (1970). Nazewnictwo w utworach Stefana Żeromskiego. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich; Wydawnictwo PAN.

Wójcik-Dudek, M. (2016). W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Zaderecki, T. (1994). Tajemnice alfabetu hebrajskiego. Warszawa: Agade Bis Magdalena Kapełuś.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2020.5.149-169
Data publikacji: 2020-12-31 10:41:28
Data złożenia artykułu: 2020-01-30 20:00:26


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1290
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2020 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.