Figura egzogeniczna, figura marginalna. (Stereo)typ Gaskończyka w „Trzech muszkieterach”

Roxane Petit-Rasselle

Streszczenie w języku polskim


W swoim dziele Impressions de voyage: Midi de la France (1835–1840) Aleksander Dumas porównał miejscową ludność do Hiszpanów, Saracenów i Indian, przekształcając mieszkańców Południa w egzotyczne postacie dla swoich czytelników we czy z północnej Francji. Kilka lat później napisał powieść Trzej muszkieterowie (1844), w której opisał przygody d’Artagnana, Atosa, Portosa i Aramisa. Chociaż d’Artagnan istniał i był prawdziwym Gaskończykiem, można się zastanawiać nad naciskiem narracji na jego stereotypowe cechy fizjonomiczne, kulturowe i językowe. W artykule przeanalizowano, w jaki sposób Dumas, który był celem rasistowskich ataków i nie odpowiadał otwarcie na piśmie, zastosował pośrednią strategię, zastępując kwestię rasy poprzez przywołanie stereotypu Gaskończyka.


Słowa kluczowe


Aleksander Dumas; strategia autorska; typ literacki; stereotyp; Gaskończyk

Pełny tekst:

PDF (Français (France))

Bibliografia


D’Aubigné, A. (1969). Les aventures du baron de Fæneste. Oeuvres. Paris : La Pléiade, Gallimard.

Beliaeva Solomon, M. (2023). Georges, roman « mulâtre », au prisme de l’abolitionnisme ? Cahiers Alexandre Dumas, (50), 105–116.

Bercé, Y.-M. (1981). Les cadets de Gascogne. L’histoire, 35. https://www.lhistoire.fr/les-cadets-de-gascogne

Caron, J.-C. (2000). La France de 1815 à 1848. Paris : Armand Collin.

Chateaubriand, F.-R. (1969). Voyage en Italie. Dans : Œuvres romanesques. Vol. 2. Paris : Gallimard.

CNRTL (2012). Stéréotype, n. B.1. https://www.cnrtl.fr/definition/st%C3%A9r%C3%A9otype

Courtilz de Sandras, G. (1987). Les Mémoires de Monsieur d’Artagnan. Paris : Mercure de France.

Dorbe-Larcade, V. (2023). « Bretteur et menteur sans vergogne », le cadet de Gascogne saisi par la littérature de Charles Sorel à Michel Zévaco. Dans : La noblesse, un modèle social ? Enquête à travers les régions françaises de la fin du XVIe au début du XXe siècle (Vol. 1 ; pp. 411–436). Angers : Atlantica.

Dumas, A. (1974). Georges. Paris : Gallimard.

Dumas, A. (1991a). Les Trois Mousquetaires. Paris : Laffont.

Dumas, A. (1991b). Vingt ans après. Paris : Laffont.

Dumas, A. (2002). Antony. Paris : Gallimard.

Dumas, A. (2009). Richard Darlington. Paris : Babelio.

Dumas, A. (2011). Impressions de voyage : Midi de la France. Paris : François Bourin Editeur.

Dumas, A. (2017). Kean. Paris : Gallimard.

Dumas, A. (2021). Correspondance générale. Vol. 4. Paris : Classiques Garnier.

Furetière, A. (1975). Le Roman bourgeois. Paris : Gallimard.

Gautier, T. (1981). Voyage en Espagne. Paris : Garnier-Flammarion.

Guyot, A. (2003). Présentation. Dans : A. Guyot, C. Massol (dir.), Voyager en France au temps du romantisme. Poétique, esthétique, idéologie (pp. 11–16). Grenoble : ELLUG. DOI : 10.4000/books.ugaeditions.3633.

Krulic, B. (2017). Le Mousquetaire, figure exemplaire de l’imaginaire national. Cahiers Alexandre Dumas, (43), 29–38.

Larcade, V. (1999). Les capitaines gascons à l’époque des guerres de religion. Paris : Editions Christian.

Martone, E. (2018). Finding Monte-Cristo: Alexandre Dumas and the French Atlantic World. Jefferson: McFarland.

Petit-Rasselle, R. (2011). From the Literary Myth to the ‘Lieu de Mémoire’: Alexandre Dumas and French National Identity(ies). Dans : E. Martone (dir.), The Black Musketeer: Reevaluating Alexandre Dumas within the Francophone World (pp. 163–191). Toronto: Cambridge Scholars Publishing.

Salomon, N. (2023). L’étranger dans les récits de voyage de Dumas ou le sens de l’amitié. Cahiers Alexandre Dumas, (50), 63–72.

Schopp, C. (1991). Préface. Dans : Les Trois Mousquetaires (pp. III–LXXXI). Paris : Robert Laffont.

Sigaux, G. (1987). Préface. Dans : Les Mémoires de Monsieur d’Artagnan (pp. 7–19). Paris : Mercure de France.

Van Neste, S. (2023). Dépasser la « différence des races ». La curiosité anthropologique d’Alexandre Dumas. Cahiers Alexandre Dumas, (50), 49–61.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2025.10.375-390
Data publikacji: 2025-12-10 20:52:30
Data złożenia artykułu: 2024-09-08 03:06:47


Statystyki


Widoczność abstraktów - 0
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (Français (France)) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2025 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.