Koncepcja „przeczarowania” świata jako sposób na dekonstrukcję obrazu wspólnoty. Wokół wystawy Małgorzaty Mirgi-Tas

Maria Dorota Szoska

Résumé


W artykule opisano Pawilon Polski na Biennale w Wenecji (2022), na którym za pośrednictwem prac Małgorzaty Mirgi-Tas dokonało się tytułowe „przeczarowanie” historii Romów. Reprezentująca Polskę artystka przedstawiła na wystawie alternatywną historię Romów albo – używając określenia Arielli A. Azoulay – „potencjalną”. Autorka artykułu bada, w jaki sposób Mirga-Tas realizuje ideę wspólnotowości, pozostawiając jednocześnie przestrzeń dla autonomii jednostki. Artystka, nie dysponując romskimi przedstawieniami, stworzyła własną fantazję obrazową, odrzucającą historyczne świadectwa; fantazję ujmowaną w tekście jako próbę o charakterze tożsamościowym i zarazem kreację kolektywnego autoportretu. W drugiej części artykułu autorka bada, czy koncepcję „przeczarowania” można zastosować w dydaktyce języka polskiego oraz poddaje refleksji pytanie, jak emancypacyjnie podejść do kultury romskiej w szkole, by przepracować jednowymiarowy obraz Romów opisywanych jako Inny Europy. Istota przeczarowania polega bowiem na naprawianiu tego, co zostało zniszczone przez przemoc czy uprzedzenie.


Mots-clés


wystawa; przeczarowanie; tożsamość; alternatywna historia; idea wspólnotowości; kultura romska

Texte intégral :

PDF (Język Polski)

Références


Azoulay, A. (2011). Nie ma czegoś takiego jak archiwum narodowe. W: K. Pijarski (red.), Archiwum jako projekt – poetyka i polityka (foto)archiwum (s. 216– 242). Warszawa: Fundacja Archeologia Fotografii.

Azoulay, A. (2019). Potential History: Unlearning Imperialism. London–New York: Verso.

Brooks, E. (2022). Co znaczy przeczarowanie? Małgorzata Mirga-Tas i pałac naszych marzeń. W: Małgorzata Mirga-Tas. Przeczarowując świat (s. 109–130). Warszawa–Berlin: Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki.

Domańska, E. (2020). Dekonstruktywistyczne podejście do przeszłości. Historyka. Studia Metodologiczne, 50, 131–155. DOI: 10.24425/hsm.2020.134800

Federici, S. (2013). Feminizm i polityka dóbr wspólnych w erze akumulacji pierwotnej. Pobrane z: www.ekologiasztuka.pl/pdf/federici_feminizm_i_polityka_dobr_wspolnych.pdf

Federici, S. (2019). Re-enchanting the World: Feminism and the Politics of the Commons. Oakland: PM Press.

Geremek, B. (1984). Cyganie w Europie średniowiecznej i nowożytnej. Przegląd Historyczny, 75(3), 569–596.

Graff, A. (2013). Nie ma prawdy totalnej. „Papusza”. Pobrane z: https://krytykapolityczna.pl/kultura/film/graff-papusza-nie-ma-prawdy-totalnej

Kosiewski, P. (2022). Być pomiędzy. O twórczości Małgorzaty Mirgi-Tas. Restart, (7). Pobrane z: https://restartmag.art/byc-pomiedzy-o-tworczosci-malgorzaty-mirgi-tas

Krzywiec, K. (2012). Estetyka jako polityka. Estetyka i Krytyka, (24), 235–237.

Machowska, M. (2011). Bronisława Wajs. Papusza. Między biografią a legendą. Kraków: Wydawnictwo Nomos.

Majewska, E., Weychert, M. (2022). Mniejszościowa polityka marzenia sennego. Wokół projektu „Przeczarowując świat” Małgorzaty Mirgi-Tas. Pobrane z: https://magazynszum.pl/mniejszosciowa-polityka-marzenia-sennego-wokol-projektu-przeczarowujac-swiat-malgorzaty-mirgi-tas

Rancière, J. (2007a). Estetyka jako polityka. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Rancière, J. (2007b). Od polityki do estetyki? W: Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka (s. 65–112). Kraków: Korporacja Ha!art.

Porter, G. (2005). Przejrzeć przez konkret: feministyczne spojrzenie na muzea. W: M. Popczyk (red.), Muzeum sztuki. Antologia (s. 411–430). Kraków: Universitas.

Szymański, W. (2022). Koło Fortuny. W: Małgorzata Mirga-Tas. Przeczarowując świat (s. 79–84). Warszawa–Berlin: Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki.

Szymański, W., Kusek, R. (2022). Życie po życiu. Aby Warburg, Ali Smith i Małgorzata Mirga-Tas w Palazzo Schofanoia. W: Małgorzata Mirga-Tas. Przeczarowując świat (s. 41–75). Warszawa–Berlin: Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki.

Warsza, J. (2022). Szwy są na wierzchu. O twórczości Małgorzaty Mirgi-Tas. W: Małgorzata Mirga-Tas. Przeczarowując świat (s. 85–108). Warszawa–Berlin: Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki.

Weychert, M. (2022). Małgorzata Mirga-Tas, czyli colonial gaze po polsku. Restart, (5). Pobrane z: https://restartmag.art/malgorzata-mirga-tas-czyli-colonial-gaze-po-polsku

Zych, L. (2021). Sztuki wizualne: Małgorzata Mirga-Tas laureatką Paszportów POLITYKI. Pobrane z: https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/paszporty/2100301,1,sztuki-wizualne-malgorzata-mirga-tas-laureatka-paszportow-polityki.read

Żychliński, A. (2014). Laboratorium antropofikcji. Prolegomena. Teksty Drugie, (1), 67–83.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2023.8.157-173
Date of publication: 2023-11-01 15:56:41
Date of submission: 2022-12-29 17:41:00


Statistiques


Visibilité des résumés - 613
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indicateurs



Renvois

  • Il n'y a présentement aucun renvoi.


Droit d'auteur (c) 2023, Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

Licence Creative Commons
Ce(tte) œuvre est mise à disposition selon les termes de la Licence Creative Commons Attribution 4.0 International.