METAFOtogRAfia: refleksje o powiązaniach myśli i zdjęć

Justyna Hanna Budzik

Résumé


Artykuł jest próbą zebrania i skomentowania rozproszonej w pismach teoretycznych na temat fotografii refleksji o związkach między metaforą a fotografią. Powiązanie to jest w moim przekonaniu niezwykle istotne w perspektywie dydaktycznej, ponieważ pozwala wpisać zajęcia o zdjęciach w szerzej rozumianą edukację humanistyczną, której celem jest rozwój zdolności myślenia. Głównymi kontekstami teoretycznymi są propozycje Bernda Stieglera oraz Hannah Arendt. W tekście przedstawiam też przykładową analizę zdjęć autorstwa Krzysztofa Szlapy i Kamila Myszkowskiego oraz propozycję praktycznego ćwiczenia fotograficznego, które ma na celu uruchomienie myślenia metaforycznego.


Mots-clés


fotografia; metafora; myślenie metaforyczne; edukacja humanistyczna

Texte intégral :

PDF (Język Polski)

Références


LITERATURA

Arendt, H. (2016). Życie umysłu. Przeł. H. Buczyńska-Gurewicz, R. Piłat, B. Baran. Kraków: Znak.

Bobiński, W. (2011). Teksty w lustrze ekranu. Okołofilmowa strategia kształcenia literacko-kulturowego. Kraków: Universitas.

Budzik, J.H. (2016). Spotkanie z fotografią – spotkanie z Innym: inscenizowane portrety z cyklu „White power” Anny Bedyńskiej. W: A. Ogonowska (red.), Człowiek i medium. Terapia, rozwój, (auto)narracja (s. 33–48). Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne.

Budzik, J.H. (2019). Fotografia: inspirować i edukować. Wybrane działania Fundacji dla Filmu i Fotografii. Kultura Współczesna, nr 2, 145–160.

Budzik, J.H., Ogłoza E. (2015). Album starych fotografii portretowych w erze cyfrowej: Wilhelm von Blandowski w oczach gimnazjalistów. W: B. Jarosz, M. Karwatowska (red.), (Nowe) media. Implikacje kulturowe, językowe i edukacyjne (s. 221–244). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Didi-Huberman, G. (2003). Invention of Hysteria: Charcot and the Photographic Iconography of the Salpêtrière. London: The MIT Press.

Jaworska-Witkowska, M., Kwieciński, Z. (2011). Nurty pedagogii. Naukowe, dyskretne, odlotowe. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Koc, K. (2018). Lekcje myślenia (obywatelskiego). Edukacja polonistyczna wobec współczesnego świata. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Koziołek, K. (2011). Widokówki z mojego miasta. Fotografia i efekt obcości. W: G. Darłak (red.), Ziemio moja, ziemio śląska (s. 119–128). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Łuczak, D. (2008). Lektura obrazu fotograficznego. Polonistyka, nr 10, 38–43.

Maksym-Kaczmarek, J. (2018a). Dawne portrety fotograficzne kontra selfie? Fotografia jako temat i przedmiot lekcji języka polskiego. Z teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego, t. 27, 101–113.

Maksym-Kaczmarek, J. (2018b). Lekcja współczucia nieznajomym w wierszu Wisławy Szymborskiej Fotografia z 11 września. W: K. Jędrych, D. Krzyżyk, M. Ochwat, M. Wójcik-Dudek (red.), Przestrzenie spotkania. Tom dedykowany Profesor Ewie Jaskółowej w czterdziestolecie pracy dydaktycznej i naukowej (s. 195–208). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Maksym-Kaczmarek, J. (2018c). O sztuce i historii na języku polskim. Interpretacja Pierwszej fotografii Hitlera Wisławy Szymborskiej. W: E. Jaskółowa, M. Wójcik-Dudek (red.), Język – lektura – interpretacja w dydaktyce szkolnej (s. 191–204). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Maksym-Kaczmarek, J. (2020). Czytać fotografie jak Berger i Barthes? Związek fotografii i pamięci uwikłany w problem interpretacji zdjęć. W: M. Wójcik-Dudek, E. Zygan (red.), Wypatrywanie. Filozoficzne aspekty języka, literatury i edukacji (s. 243–255). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Masłowska-Taffel, M. (2014). Fotografia prasowa jako sposób uchwycenia i wywoływania ludzkich uczuć. Polonistyka, nr 4, 24–27.

Michałowska, M. (2016). Czego mogą nauczyć warsztaty fotograficzne? Próba autodiagnozy. Kultura Współczesna, nr 5(92), 141–159.

Michałowska, M. (2017). Uczyć fotografii, uczyć fotografią. Zeszyty Artystyczne, 13–34.

Napierała-Rydz, K. (2015). Fotografia w edukacji. Wykorzystanie fotografii w nauczaniu historii. Kraków: Wydawnictwo Libron – Filip Lohner.

Padewski, J. (2014). Co pokazuje fotografia? Polonistyka, nr 2, 47–49.

Porębski, M. (1980). Czy metaforę można zobaczyć. Teksty, nr 6(54), 61–78.

Rouillé, A. (2007). Fotografia. Między dokumentem a sztuką współczesną. Przeł. O. Hedemann. Kraków: Universitas.

Schreiber, E. (2012). Muzyka i metafora. Koncepcje kompozytorskie Pierre’a Schaeffera, Raymonda Murraya Schafera i Gérarda Griseya. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.

Soulages, F. (2005). Estetyka fotografii. Strata i zysk. Przeł. B. Mytych-Forajter, W. Forajter. Kraków: Universitas.

Stiegler, B. (2009). Obrazy fotografii. Album metafor fotograficznych. Przeł. J. Czudec. Kraków: Universitas.

Strokowski, W. (2005). „Polonista fotogeniczny”, czyli o fotografii w edukacji polonistycznej. W: A. Janus-Sitarz (red.), Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury (s. 211–234). Kraków: Universitas.

Zagajewski, A. (2020). „Śpiewa to, co milczy”. Tam, gdzie oddech. Wiersze. Kraków: Universitas.

Zajączkowska, U. (2019). Patyki, badyle. Warszawa: Marginesy.

NETOGRAFIA

Budzik, J. (online). Fotometafory – miniwarsztaty fotograficzne. Pobrane z: https://lodzcityoffilm.com/wp-content/uploads/2019/12/NCKF_Scenariusze_karty_kl.-7-8.pdf [dostęp: 17.07.2020].

Budzisz, W., Cywińska, M., Czajka, R., Dąbrowska, A., …, Zaród, M. (2014), Katalog kompetencji medialnych, informacyjnych i cyfrowych. Pobrane z: http://edukacjamedialna.edu.pl/media/chunks/attachment/Katalog_kompetencji_medialnych_2014_EudBrrI.pdf [dostęp: 17.07.2020].

Cyrus, Ł. (2018). Szkoła Fotografii Odklejonej. Pobrane z: https://sites.google.com/site/lukaszcyrus/szkola-fotografii-odklejonej [dostęp: 31.10.2020].

Sokołowska, Z. (2019). Niewinne sztuczki („Obrazy metafor”, K. Myszkowski, K. Szlapa, Galeria Katowice). artPapier, nr 20(380). Pobrane z: http://artpapier.com/index.php?page=artykul&wydanie=380&artykul=7554 [dostęp: 17.07.2020].

Szlapa, K. (2017). W zasięgu wzroku. Album artystyczno-edukacyjny. Pobrane z: www.grupakulturalna.pl/pliki/szlapa-w_zasiegu_wzroku.pdf [dostęp: 17.07.2020].




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2021.6.125-141
Date of publication: 2021-09-22 09:55:21
Date of submission: 2020-07-20 12:32:11


Statistiques


Visibilité des résumés - 988
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indicateurs



Renvois

  • Il n'y a présentement aucun renvoi.


Droit d'auteur (c) 2021, Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

Licence Creative Commons
Ce(tte) œuvre est mise à disposition selon les termes de la Licence Creative Commons Attribution 4.0 International.