Knowledge about the Mind in Teaching the Polish Language: On the Need for a new Integration

Aneta Grodecka

Abstract


Starting from the discoveries of social neuroscience and the principles of Polish language teaching, the author constructs the foundations of the programme for educating the pupil’s mind, outlining its main elements (self-knowledge, thinking styles, therapy) and a number of specific issues. Then, looking for opportunities for integrated education, she relates all these issues to educational documents and selected curricula for primary schools in the subjects of Polish language, biology, and ethics. The article ends with conclusions regarding the scope of cross-curricular integration, and determinants of the future curriculum.


Keywords


neuroscience; primary schools; mind; integration; curricula

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Bachmann-Medick, D. (2012). Cultural turns. Nowe kierunki w naukach o kulturze. Warszawa: Oficyna Naukowa.

Bardziejewska, M. (2005). Okres dorastania. Jak rozpoznać potencjał nastolatków? W: A.I. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa (s. 345–377). Gdańsk: GWP.

Bowers, J.S. (2016). The Practical and Principled Problems with Educational Neuroscience. Psychological Review, 123(5), 600–612. DOI: 10.1037/rev0000025

Dennett, D.C. (2015). Dźwignie wyobraźni i inne narzędzia do myślenia. Kraków: Copernicus Center Press.

Derlukiewicz, M. (2021). Nowe „Słowa na start!”. Program nauczania ogólnego języka polskiego w klasach IV–VIII szkoły podstawowej. Warszawa: Nowe Era.

Dziarnowska, W. (2005). Subiektywna natura świadomości. O funkcjach qualiów. W: M. Urbański, P. Przybysz (red.), Funkcje umysłu (s. 29–61). Poznań: Zysk i S-ka.

Ekman, P. (2012). Emocje ujawnione. Odkryj, co ludzie chcą przed tobą zataić i dowiedz się czegoś więcej o sobie. Gliwice: Wydawnictwo Sensus.

Fauconnier, G., Turner, M. (2019). Jak myślimy. Mieszaniny pojęciowe i ukryta złożoność umysłu. Warszawa: Biblioteka Kwartalnika KRONOS, Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego.

Francuz, P. (red.). (2007). Obrazy w umyśle. Studia nad percepcją i wyobraźnią. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Garstka, T. (2016). Psychopedagogiczne mity. Jak zachować naukowy sceptycyzm w edukacji i wychowaniu? Warszawa: Wolters Kluwer.

Grandin, T., Panek, R. (2016). Mózg autystyczny. Podróż w głąb niezwykłych umysłów. Kraków: Copernicus Center Press.

Grodecka, A. (2019). O lekturze intuicyjnej w dobie neuronauki. Annales UMCS. Sectio N – Educatio Nova, 4, 277–293. DOI: 10.17951/en.2019.4.277-293

Grodecka, A. (2020a). Myślenie w systemie poznawczym i świecie wartości. O powinnościach dydaktyki w dobie neuronauki. Annales UMCS. Sectio N – Educatio Nova, 5, 23–43. DOI: 10.17951/en.2020.5.23-43

Grodecka, A. (2020b). Umysł filologa. Studia o literaturze, mózgu i dydaktyce. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.

Grodecka, A., Podemska-Kałuża, A. (2012). Wielozmysłowość. Filozofia i dydaktyka. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Grodecka, A., Zygmunt, Z. (2017). W stronę dydaktyki behawioralnej. Pobrane z: http://grodecka.home.amu.edu.pl/wp-content/uploads/dydaktyka_behawioralna.pdf

Heller, M. (2017). Jak być uczonym. Kraków: Copernicus Center Press.

Janiszewski, B. (2018). Mózg. To, o czym dorośli ci nie mówią. Poznań: Wydawnictwo Publicat.

Johnson, M. (2015). Znaczenie ciała. Estetyka rozumienia ludzkiego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Jung, C.G. (1997). Typy psychologiczne. Warszawa: Wrota KR.

Kaczmarzyk, M. (2017). Szkoła neuronów. O nastolatkach, kompromisach i wychowaniu. Słupsk: Wydawnictwo Dobra Literatura.

Kaniewski, J. (2008). Nowe „słowo zaklęcie”. O integracji w zreformowanej szkole. Polonistyka, (6), 6–11.

Kępiński, A. (1977). Psychopatie. Warszawa: PZWL.

Klus-Stańska, D. (2018). Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Kolańczyk, A. (red.). (2014). Samo się nie myśli. Afekt w procesach poznawczych. Sopot: Smak Słowa.

Kordys, J. (2006). Kategorie antropologiczne i tożsamość narracyjna. Szkice z pogranicza neurosemiotyki i historii kultury. Kraków: Universitas.

Krupińska, J. (2006). Program doskonalenia technik pracy umysłowej „Czytam, pamiętam, rozumiem” opracowany dla uczniów ZSZ nr 1 w Skierniewicach. Pobrane z: https://www.profesor.pl/mat/pd6/pd6_j_krupinska_20060627.pdf

Latoch-Zielińska, M. (2016). Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych w świecie współczesnych multimediów. W: E. Ciszewska, K. Klejsa (red.), Od edukacji filmowej do edukacji audiowizualnej. Teorie i praktyki (s. 261–271). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: 10.18778/8088-486-1.17

LeDoux, J. (2000). Mózg emocjonalny. Tajemnicze podstawy życia emocjonalnego. Poznań: Wydawnictwo Media i Rodzina.

Mangrum II, C.T., Strichart, S.S. (2006). Dziecko z ADHD w klasie. Planowanie pracy dzieci z zaburzeniami koncentracji uwagi. Gdańsk: GWP.

Mozrzymas, J.W. (2018). Neurodydaktyka, neurofakty i neuromity. Pobrane z: https://docplayer.pl/28836320-Neurodydaktyka-neurofakty-i-neuromity-1.html

Myrdzik, B. (2017). Dlaczego ważne jest tworzenie opowieści o własnym życiu? Rozważania przy lekturze „Ostatniego rozdania” Wiesława Myśliwskiego. W: M. Karwatowska, L. Tymiakin (red.), Edukacja polonistyczna. Metamorfozy kontekstów i metod (s. 127–138). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Neville, B. (2009). Psyche i edukacja. Emocje, wyobraźnia i nieświadomość w uczeniu się i nauczaniu. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Niemierko, B. (2002). Ocenianie szkolne bez tajemnic. Warszawa: WSiP.

Okoń, W. (1976). Podstawy wykształcenia ogólnego. Warszawa: WSiP.

Pawlicki, A. (2016). Szczęśliwe błędy. Błędy, pomyłki i alternatywne koncepcje – jak nie pobłądzić, ucząc (się) na błędach. Pobrane z: https://www.kopernik.org.pl/sites/default/files/2021-03/Pokazac-Przekazac2016_publikacja_pokonferencyjna.pdf

Rembowska-Płuciennik, M. (2012). Poetyka intersubiektywności. Kognitywistyczna teoria narracji a proza XX wieku. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Rozporządzenie. (2017). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. 2017 poz. 356).

Scherer, K.R. (2000). Psychological Models of Emotion. W: J.C. Borod (Ed.), The Neuropsychology of Emotion (s. 137–162). Oxford–New York: Oxford University Press.

Shusterman, R. (2007). Myślenie przez ciało. Rozwinięcie nauk humanistycznych – uzasadnienie dla somaestetyki. W: K. Wilkoszewska (red.), Wizje i re-wizje. Wielka księga estetyki w Polsce (s. 45–60). Kraków: Universitas.

Spektrum. (2004). Das Manifest. Was wissen und können Hirnforscher heute? Pobrane z: http://www.gehirn-und-geist.de/manifest

Uryga, Z. (2010). Polonistyka – przedmiot szkolny i dyscyplina. W: M. Karwatowska, M. Latoch-Zielińska, I. Morawska (red.), Horyzonty polonistyki. W kręgu edukacji, języka i kultury. Księga dedykowana Profesor Barbarze Myrdzik (s. 17–27). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Wantuch, W. (2005). Aspekty integracji w nauczaniu języka polskiego. Kraków: Wydawnictwa Edukacyjne.

Zdziennicka, A. (2017). Program nauczania biologii w klasach 5–8 szkoły podstawowej. Puls życia. Warszawa: Nowe Era.

Ziemska, A., Malinowski, Ł. (2011). Ludzkie ścieżki. Kompleksowy program nauczania etyki na II, III i IV poziomie edukacyjnym. Pobrane z: http://www.bc.ore.edu.pl/Content/500/ludzkie+sciezki-kompleksowy+program+nauczania+etyki+na+ii+iii+i+iv+poziomie+edukacyjnym+%281%29.pdf




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2023.8.105-125
Date of publication: 2023-11-01 15:56:36
Date of submission: 2022-12-17 16:00:12


Statistics


Total abstract view - 474
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2023 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.