Wyślij tekst przez e-mail Zastosowanie koncepcji „poznania rozszerzonego” w dydaktyce polonistycznej. Krytyczne omówienie propozycji Annie Murphy Paul „Jak myśleć, nie używając mózgu”
Streszczenie w języku polskim
Wychodząc od odkryć neuronauki społecznej i zasad dydaktyki polonistycznej, autorka proponuje krytyczne omówienie opracowania Annie Murphy Paul Jak myśleć, nie używając mózgu (2023). Prezentuje przy tym koncepcję „umysłu rozszerzonego”, czyli specyfikę myślenia opartego na zmysłach, otoczeniu i innych ludziach. Wnioski zmierzają do poszerzenia koncepcji o determinanty genetyczne oraz zaproponowania odniesienia propozycji do zasad dydaktyki polonistycznej. Najważniejsze ustalenia dotyczą sposobu organizacji prac zespołowych („stoliki eksperckie”, metoda de Bono, projekt) oraz stworzenia systemu ewaluacji tych form.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Aronson, E., Aronson, J. (2020). Człowiek istota społeczna. Warszawa: PWN.
Barron, B., Darling-Hammond, L. (2013). Uczenie się poprzez badanie – perspektywy i wyzwania. W: H. Dumont, D. Istance, F. Benavides (red.), Istota uczenia się. Wykorzystanie wyników badań w praktyce (s. 308–338). Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Berger, J. (1997). Sposoby widzenia. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Bowers, J.S. (2016). The Practical and Principled Problems with Educational Neuroscience. Psychological Review, 123(5), 600–612. DOI: 10.1037/rev0000025.
Cacioppo, S., Cacioppo, J.T. (2023). Neuronauka społeczna. Wprowadzenie. Warszawa: PWN.
Clark, A., Chalmers, D. (1998). The Extended Mind. Analysis, 58(1), 7–19. DOI: 10.1093/analys/58.1.7.
Dyduchowa, A. (1988). Metody kształcenia sprawności językowej uczniów. Projekt systemu. Model podręcznika. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP.
Dziarnowska, W. (2005). Subiektywna natura świadomości. O funkcjach qualiów. W: M. Urbański, P. Przybysz (red.), Funkcje umysłu (s. 29–61). Poznań: Zysk i S-ka.
Garstka, T. (2016). Psychopedagogiczne mity. Jak zachować naukowy sceptycyzm w edukacji i wychowaniu? Warszawa: Wolters Kluwer.
Goleman, D. (2014). Focus. Sztuka koncentracji jako ukryte dążenie do doskonałości. Poznań: Media Rodzina.
Grodecka, A. (2007). Czytanie czy patrzenie? O różnych stylach odbioru malarstwa. W: B. Myrdzik, I. Morawska (red.), Czytanie tekstów kultury. Metodologia, badania, metodyka (s. 357–368). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Grodecka, A. (2015). Artefakt kulturowy w humanistyce. Przestrzenie Teorii, (23), 53–70. DOI: 10.14746/pt.2015.23.4.
Grodecka, A. (2019). O lekturze intuicyjnej w dobie neuronauki. Annales UMCS sectio N – Educatio Nova, 4, 277–293. DOI: 10.17951/en.2019.4.277-293.
Grodecka, A. (2020). Myślenie w systemie poznawczym i świecie wartości. O powinnościach dydaktyki w dobie neuronauki. Annales UMCS sectio N – Educatio Nova, 5, 23–43. DOI: 10.17951/en.2020.5.23-43.
Grodecka, A., Podemska-Kałuża, A. (2012). Wielozmysłowość. Filozofia i dydaktyka. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Gros, F. (2021). Filozofia chodzenia. Warszawa: Czarna Owca.
Heller, M. (2017). Jak być uczonym. Kraków: Copernicus Center Press.
Klus-Stańska, D. (2018). Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce. Warszawa: PWN.
Kosslyn, S.M., Miller, W.G. (2019). Górny mózg, dolny mózg. Sprawdź, w jaki sposób myślisz i naucz się robić to lepiej. Kraków: Copernicus Center Press.
Latoch-Zielińska, M. (2016a). „3 x O jak orientacja”. Wokół metody projektów i jej zastosowania w edukacji humanistycznej. W: M. Myrdzik, M. Morawska, M. Latoch-Zielińska, Przestrzenie rzeczywiste i wyobrażone. Szkice i studia z edukacji polonistycznej. O roli kulturowego doświadczenia przestrzenności (s. 229–240). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Latoch-Zielińska, M. (2016b). Spotkania kultur na przykładzie partnerskiej współpracy szkół w ramach realizacji programów unijnych. W: M. Myrdzik, M. Morawska, M. Latoch-Zielińska, Przestrzenie rzeczywiste i wyobrażone. Szkice i studia z edukacji polonistycznej. O roli kulturowego doświadczenia przestrzenności (s. 201–210). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Mozrzymas, J.W. (2018). Neurodydaktyka, neurofakty i neuromity. https://docplayer.pl/28836320-Neurodydaktyka-neurofakty-i-neuromity-1.html
Murakami, H. (2022). O czym mówię, kiedy mówię o bieganiu. Warszawa: Muza SA.
Murphy Paul, A. (2021). The Extended Mind: The Power of Thinking Outside the Brain. New York: Mariner Books.
Murphy Paul, A. (2023). Jak myśleć, nie używając mózgu. Łódź: JK Wydawnictwo.
Skorupa, E. (2013). Twarze, emocje, charaktery. Literacka przygoda z wiedzą o wyglądzie człowieka. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Ślusarczyk, M. (1988). Opis. Język Polski w Szkole dla Klas IV–VIII, (6), 505–516.
Wohlleben, P. (2019). Dotknij, poczuj, zobacz. Fenomen relacji człowieka z naturą. Kraków: Wydawnictwo Otwarte.
Wójcik-Dudek, M. (2023). Jak być ze świata? Zwrot geologiczny i polonistyka/humanistyka terenowa w szkole. Postscriptum Polonistyczne, 31(1), 1–21. DOI: 10.31261/PS_P.2023.31.03.
Żylińska, M. (2013). Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2025.10.429-443
Data publikacji: 2025-12-10 20:52:48
Data złożenia artykułu: 2024-09-10 11:40:07
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.