Ukryj
Pokaż wszystkie
Muzea filmowe w Polsce – oferta i zwiedzający
Streszczenie w języku polskim
W analizach turystyki filmowej często podkreśla się, że jest to zjawisko chimeryczne, trudne do zarządzania i szybko przemijające. Ważne jest więc stworzenie trwałych atrakcji, które niezależnie od zmieniającej się koniunktury na rynku turystycznym i filmowym będą przyciągały miłośników kina. Mogą to być np. muzea filmowe. W wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji (wielkość i charakter zbiorów, tematyka ekspozycji, dodatkowa działalność itd.) zidentyfikowano w Polsce kilkanaście placówek o charakterze muzealnym, których ekspozycje związane są w różny sposób z kinematografią. Podzielono je na pięć grup: właściwe muzea filmowe, izby pamięci, placówki paramuzealne, inne muzea związane z filmem oraz muzea nieistniejące (zlikwidowane). W drugiej części artykułu dokonano charakterystyki osób odwiedzających cztery instytucje (Muzeum Kinematografii w Łodzi, Fabryka „Emalia” Oskara Schindlera w Krakowie, Muzeum Dobranocek w Rzeszowie, Muzeum Kargula i Pawlaka w Lubomierzu). Na podstawie udostępnionych ogólnych statystyk muzealnych określono poziom frekwencji, strukturę widzów (w tym sylwetki typowych odwiedzających) i sezonowość ruchu turystycznego. Ewenementem na tle pozostałych placówek jest Fabryka „Emalia” Oskara Schindlera w Krakowie. Z uwagi na liczbę zwiedzających (ponad 400 tys.) i zasięg oddziaływania (przewaga turystów z zagranicy) ma rangę międzynarodową. Potencjał innych muzeów jak na razie jest jednak słabo wykorzystywany.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
LITERATURA
Beeton S. 2005. Film-Induced Tourism. Clevedon: Channel View Publications.
Beeton S. 2006. Understanding Film-Induced Tourism. Tourism Analysis 11(3), 181–188. https://doi.org/10.3727/108354206778689808
Beeton S. 2008. From the screen to the field: The influence of film on tourism and recreation. Tourism Recreation Research 33(1), 39–47. https://doi.org/10.1080/02508281.2008.11081288
Beeton S. 2010. The advance of film tourism. Tourism and Hospitality Planning & Development 7(1), 1–6. https://doi.org/10.1080/14790530903522572
Bernat S. 2016. Film i turystyka filmowa a krajobraz. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego 34, 85–101.
Bieńkowska-Gołasa W. 2018. Film tourism in the promotion of selected tourist destinations. Acta Scientiarum Polonorum. Oeconomia 17(4), 5–12. http://dx.doi.org/10.22630/ASPE.2018.17.4.46
Bolan P., Kearney M. 2017. Exploring film tourism potential in Ireland: From Game of Thrones to Star Wars. Revista Turismo & Desenvolvimento 27/28(1), 2149–2156.
Buczkowska K. 2008. Turystyka kulturowa. Przewodnik metodyczny. Poznań: AWF w Poznaniu.
Busby G., Ergul M., Eng J. 2013. Film tourism and the lead actor: An exploratory study of the influence on destination image and branding. Anatolia: An International Journal of Tourism and Hospitality Research 24(3), 395–404. https://doi.org/10.1080/13032917.2013.783874
Butler R. 1990. The influence of the media in shaping international tourist patterns. Tourism Recreation Research 15(2), 46–53. https://doi.org/10.1080/02508281.1990.11014584
Carl D., Kindon S., Smith K. 2007. Tourists’ Experiences of Film Locations: New Zealand as ‘Middle-Earth’. Tourism Geographies 9(1), 49–63. https://doi.org/10.1080/14616680601092881
Ciszewska E. 2016. Postfilmowa Łódź i spojrzenie turysty. Sposoby wykorzystywania filmowych walorów miasta w przedsięwzięciach biznesowych i niekomercyjnych. Panoptikum 16(23), 205–227.
Cohen E. 1979. A Phenomenology of Tourist Experiences. Sociology 13(2), 179–201. https://doi.org/10.1177/003803857901300203
Cudny W. 2014. The influence of the “Komisarz Alex” tv series on the development of Łódź (Poland) in the eyes of city inhabitants. Moravian Geographical Reports 22(1), 33–43. https://doi.org/10.2478/mgr-2014-0004
Du Y., Li Y., Pan B., Zhang Y. 2019. Lost in Thailand: A case study on the impact of a film on tourist behaviour. Journal of Vacation Marketing 26(3), 365–377. https://doi.org/10.1177/1356766719886902
Faracik R. 2017. The historic town of Sandomierz as a tourist destination. Turyzm / Tourism 27(2), 35–44. https://doi.org/10.1515/tour-2017-0011
Hamzah K., Aminuddin N., Mustapha N.A., Ismail M.N.I. 2016. Film-induced tourism: Young Malaysian traveller motivations to visit a destination. W: S.M. Radzi, M.H.M. Hanafiah, N. Sumarjan, Z. Mohi, D. Sukyadi, K. Suryadi, P. Purnawarman (eds.), Heritage, Culture and Society: Research Agenda and Best Practices in the Hospitality and Tourism Industry (s. 449–454). London: CRC Press.
Han H.-J., Lee L.-S. 2008. A Study on the KBTS TV Drama Winter Sonata and its impact on Korea’s Hallyu tourism development. Journal of Travel and Tourism Marketing 24(2–3), 115–126. https://doi.org/10.1080/10548400802092593
Hou Y. 2006. Visual presentation and the construction of destination image from the view of Hallyu. Tourism Tribune 21(2), 62–66.
Hudson S., Ritchie J.R.B. 2006. Promoting destinations via film tourism: An empirical identification of supporting marketing initiatives. Journal of Travel Research 44(4), 387–396. https://doi.org/10.1177/0047287506286720
Ji Y., Beeton S. 2012. Is Film Tourism All the Same? Exploring Zhang Yimou’s Films’ Potential Influence on Tourism in China. Tourism Review International 15(3), 293–296, https://doi.org/10.3727/154427211X13216636845864
Jones D., Smith K. 2005. Middle-earth meets New Zealand: Authenticity and location in the making of the Lord of the Rings. Journal of Management Studies 42(5), 923–945. https://doi.org/10.1111/j.1467-6486.2005.00527.x
Kanaan K.N., Al Najdawi B.M., Shatnawi H.S., Khaleefah Q.Q. 2019. Positioning film tourism at the top of mental awareness: Some explanatory insights from the Jordanian case. African Journal of Hospitality, Tourism and Leisure 8(1), 1–13.
Kim S., Long P., Robinson M. 2009. Small screen, big tourism: The role of popular Korean television dramas in South Korean tourism. Tourism Geographies 11(3), 308–333. https://doi.org/10.1080/14616680903053334
Kim S., Lee H., Chon K. 2010. Segmentation of different types of Hallyu tourists using a multinomial model and its marketing implications. Journal of Hospitality and Tourism Research 34(3), 341–363. https://doi.org/10.1177/1096348009350646
Konieczna E. 2014. Festiwale i przeglądy filmowe jako cel turystyki kulturowej. Turystyka Kulturowa 10, 6–18.
Kronenberg M. 2015. Turystyka filmowa w Łodzi: potencjał – produkt – perspektywy. W: E. Ciszewska, K. Klejsa (red.), Kultura filmowa współczesnej Łodzi (s. 147–162). Łódź: Wydawnictwo PWSFTviT.
Kronenberg M. 2016. Potencjał turystyczny dziedzictwa filmowego w województwie łódzkim. Łódź: Centrum Inicjatyw na rzecz Rozwoju REGIO.
Kubisz D., Matulewski P., Makohonienko M. 2014. Turystyka filmowa w województwie kujawsko-pomorskim. Turystyka i Rekreacja – Studia i Prace 12, 65–75.
Kucharska S. 2012. European Union’s Founds as an Opportunity to Promote Film Tourism: the Polish Case. The 1st Belgrade International Tourism Conference 2012 Contemporary Tourism – Wishes and Opportunities BITCO 2012 Belgrade.
Leszczyński M. 2014. Jak Ojciec Mateusz zachęca turystów do odwiedzenia Sandomierza. Infotezy 4(1).
Li S.N., Li H., Song H., Lundberg Ch., Shen S. 2017. The economic impact of on-screen tourism: The case of The Lord of the Rings and the Hobbit. Tourism Management 60, 177–187. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2016.11.023
Riley R.W. 1994. Movie-induced tourism. W: A.V. Seaton (ed.), Tourism: The State of the Art (s. 453–458). West Sussex: John Wiley & Sons.
Riley R.W., Van Doren C.S. 1992. Movies as tourism promotion: A ‘pull’ factor in a ‘push’ location. Tourism Management 13(3), 267–274. https://doi.org/10.1016/0261-5177(92)90098-R
Riley R.W., Baker D., Van Doren C.S. 1998. Movie induced tourism. Annals of Tourism Research 25(4), 919–935. https://doi.org/10.1016/S0160-7383(98)00045-0
Shani A., Wang S., Hudson S., Gil S.M. 2009. Impacts of a historical film on the destination image of South America. Journal of Vacation Marketing 15(3), 229–242. https://doi.org/10.1177/1356766709104269
Shim D. 2007. Korean wave and Korean women television viewers in Singapore. Asian Journal of Women’s Studies 13(2), 63–82. https://doi.org/10.1080/12259276.2007.11666025
Stasiak A. 2007. O potrzebie rewolucji w polskim muzealnictwie XXI wieku. W: A. Stasiak (red.), Kultura i turystyka – razem czy oddzielnie? (s. 115–134). Łódź: WSTH w Łodzi.
Stasiak A. 2009. Turystyka literacka i filmowa. W: K. Buczkowska, A. Mikos von Rohrscheidt (red.), Współczesne formy turystyki kulturowej (s. 223–265). Poznań: AWF w Poznaniu.
Su H.J., Huang Y.-A., Brodowsky G., Kim H.J. 2011. The impact of product placement on TV-induced tourism: Korean TV dramas and Taiwanese viewers. Tourism Management 32(4), 805–814. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2010.06.020
Szpara K., Musz R. 2016. Turystyka filmowa w Sandomierzu. Prace Geograficzne 145, 31–45. http://dx.doi.org/10.4467/20833113PG.16.011.5400
Šegota T. 2018. Creating (extra)ordinary heritage through film-induced tourism: The case of Dubrovnik and Game of Thrones. W: C. Palmer, J. Tivers (eds.), Creating Heritage for Tourism (s. 115–126). London: Routledge.
Tkalec M., Zilic I., Recher V. 2017. The effect of film industry on tourism: Game of Thrones and Dubrovnik. International Journal of Tourism Research 19(6), 705–714. https://doi.org/10.1002/jtr.2142
Tooke N., Baker M. 1996. Seeing is believing: The effect of film on visitor numbers to screened locations. Tourism Management 17(2), 87–94. https://doi.org/10.1016/0261-5177(95)00111-5
Tucki A. 2016. Turystyka filmowa – wybrana problematyka badawcza. Barometr Regionalny 14(2), 141–146.
Urbaniak J. 2009. Turystyka filmowa w Polsce. Mrzonka czy szansa na rozwój gospodarczy wybranych regionów? W: K. Szpara, M. Gwóźdź (red.), Przestrzenne, gospodarcze i humanistyczne aspekty turystyki (s. 125–135). Kraków–Rzeszów–Zamość: Konsorcjum Akademickie – Wydawnictwo WSE w Krakowie, WSIiZ w Rzeszowie, WSZiA w Zamościu.
Urbaniak J. 2010. Turystyka filmowa specyficznym produktem turystycznym w Polsce i na świecie. W: D. Orłowski, E. Puchnarewicz (red.), Turystyka kulturowa a regiony turystyczne w Polsce (s. 377–388). Warszawa: Wydawnictwo WSTiJO.
Urbańczyk A. 2017. Set jetting szansą rozwoju obszaru recepcji (na przykładzie Nowej Zelandii). W: P. Gryszel (red.), Spojrzenie na współczesną turystykę (s. 30–40). Jelenia Góra: Wydawnictwo Ad Rem.
Urbańczyk A. 2019. Studia filmowe i ich rola w kreowaniu wrażeń turystycznych konsumenta. Turystyka i Rekreacja – Studia i Prace 23, 85–100.
Urry J. 1990. The Tourist Gaze: Leisure and Travel in Contemporary Societies. London: Sage Publications Ltd.
Walotek-Ściańska K., Harasimowicz M. 2014. Product placement w filmie. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Zarządzanie 2, 265–276.
Zawadzki P. 2013. City placement jako element promocji produktu turystycznego miast. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 304, 358–367.
Zmyślony P. 2001. Wpływ sztuki filmowej na rozwój nowych produktów turystycznych w Polsce. Problemy Turystyki 3–4, 21–30.
STRONY INTERNETOWE
www1: http://cyfrowe.kinomuzeum.pl
www2: http://kinomuzeum.pl
www3: http://polanegri.pl/index.php
www4: http://swiatojcamateusza.pl
www5: https://nimoz.pl/baza-wiedzy/bazy-danych/baza-muzeow-w-polsce
www6: https://pl.wikipedia.org/wiki/Fabryka_Emalia_Oskara_Schindlera
www7: https://pl.wikipedia.org/wiki/Izba_pamięci
www8: https://pl.wikipedia.org/wiki/Izba_Pamięci_Poli_Negri_w_Lipnie
www9: https://pl.wikipedia.org/wiki/Muzeum_Dobranocek_w_Rzeszowie
www10: https://pl.wikipedia.org/wiki/Muzeum_Hansa_Klossa_w_Katowicach
www11: https://pl.wikipedia.org/wiki/Muzeum_Kargula_i_Pawlaka_w_Lubomierzu
www12: https://pustelnia.com.pl
www13: https://sztetl.org.pl/pl/turystyka/krakow-gdzie-krecono-liste-schindlera
www14: www.mhk.katowice.pl/index.php/home/zbiory-dzialy/8-dzial-teatralno-filmowy
www15: www.muzeumdobranocek.pl
www16: www.muzeumkrakowa.pl/wystawy/krakow-czas-okupacji-1939-1945
www17: www.okislubomierz.pl/muzeum-kargula-i-pawlaka
www18: www.soplicowo.eu
AKTY PRAWNE
Ustawa z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz.U. 2019, poz. 917).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/b.2021.76.0.95-125
Data publikacji: 2021-06-15 08:52:51
Data złożenia artykułu: 2021-01-21 11:27:25
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Andrzej Stasiak
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.