Email this article 
Hide
Show all
The Dialectics of Time and Space versus the Spiritual Condition of the Lyrical “I” in the Poem Мне что ни ночь – то море бреда… by Varlam Shalamov
Abstract
The article offers a reflection on the poetry of Varlam Shalamov, which continues to attract only a limited interest among literature experts researching the works of the author of Kolyma Tales. The analysis addresses the categories of time and space in the poem Мне что ни ночь – то море бреда… being part of the Сумка почтальона series. By analysing the individual motifs, with account taken of their historical (Gulag by A. Applebaum) and literary contexts (One Day in the Life of Ivan Denisovich by A. Solzhenitsyn, A World Apart by G. Herling-Grudziński), as well as through reflection on their theoretical,literary and philosophical aspects (M. Bakhtin, Y. Lotman, H. Bergson, G. Bachelard, G. Durand), it has been established that the poem features three basic chronotypes: the external(n), the external(d), and the internal. The internal chronotype has been found to constitute a mirror image of the other two space-time dimensions which in fact determine the existential situation of the lyrical “I” (reduction or restoration of the spiritual sphere), with this situation depending on the category of memory.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Башляр Г., Вода и грезы, пер. Б. Скуратова, Москва 1998.
Бердяев Н., Самопознание, Санкт-Петербург 2012.
Бедяев Н., Судьба человека в современном мире, [online]. Dostępny w internecie: http://www.vehi.net/berdyaev/sudbache/01.html [dostęp: 14 października 2017].
Иванов В., Поэзия Шаламова, [online]. Dostępny w internecie: https://shalamov.ru/research/175/ [dostęp: 14 października 2017].
Кротова Д., Лирика В. Шаламова. Восприятие жизни как целостности, „Вестник Московского государственного областного университета. Серия: Русская филология” 2016, № 3, s. 70–78.
Кротова Д., Тема памяти в лирике В. Шаламова, [online]. Dostępny w internecie: https://shalamov.ru/research/304/ [dostęp: 14 października 2017].
Лотман Ю.М., Внутри мыслящих миров, [w:] Idem, Семоисфера, Санкт-Петербург 2010, s. 150-390
Ожегов С.И., Шведова Н.Ю., Толковый словарь русского языка, Москва 2006.
Пинковский В., Поэзия Варлама Шаламова, [w:] В. Шаламов, Колымские тетради, Магадан 2004, s. 3–16.
Спивак Р., Понятие »мусор« в русском символизме и акмеизме, „Studia Litteraria Polono-Slavica” 1999, nr 4, s. 239–247.
Шаламов В., »Мне что ни ночь – то море бреда...«, [w:] Idem, Собрание сочинений в шести томах + том седьмой, дополнительный, т. 3, сост., подгот. текста, прим. И. Сиротинская, Москва 2013, s. 85–86.
Шаламов В., Большие пожары, [w:] Idem, Собрание сочинений в шести томах + том седьмой, дополнительный, т. 4, сост., подгот. текста, прим. И. Сиротинская, Москва 2013, s. 553–557.
Шаламов В., Кое-что о моих стихах, [w:] Idem, Собрание сочинений в шести томах + том седьмой, дополнительный, т. 5, сост., подгот. текста, прим. И. Сиротинская, Москва 2013, s. 95–112.
Шаламов В., Четвертая Вологда, [w:] Idem, Собрание сочинений в шести томах + том седьмой, дополнительный, т. 4, сост., подгот. текста, прим. И. Сиротинская, Москва 2013, s. 5–148.
Apanowicz F., „Nowa proza” Warłama Szałamowa. Problemy wypowiedzi artystycznej, Gdańsk 1996.
Applebaum A., Gułag, przeł. J. Urbański, Warszawa 2011.
Bergson H., Pamięć, czyli współistniejące stopnie trwania, [w:] Idem, Pamięć i życie, wyb. G. Deleuze, przeł. A. Szczepańska, Warszawa 1988, s. 40–75.
Buczyńska-Garewicz H., Metafizyczne rozważania o czasie. Idea czasu w filozofii i literaturze, Kraków 2003.
Cymborska-Leboda M., Что »чисто« и что подлежит »очищению« у русских символистов, „Studia Litte-raria Polono-Slavica” 1999, nr 4, s. 249–251.
Durand G., Zstępowanie i puchar, przeł. K. Falicka, [w:] Idem, Potęga świata wyobrażeń, czyli archetypologia według Gilberta Duranda, red. K. Falicka, przeł. K. Falicka [et al.], Lublin 2002, s. 97–131.
Eliade M., Sacrum i profanum, przeł. R. Reszke, Warszawa 1999.
Forstner D., Świat symboliki chrześcijańskiej, przeł. W. Zakrzewska [et al.], Warszawa 1990.
Herling-Grudziński G., Inny świat, Warszawa 2000.
Kopaliński W., Słownik symboli, Warszawa 2012.
Kulikowska M., В.Т. Шаламов, Собрание сочинений в шести томах (+том седьмой, дополнительный), сост., подгот. текста, вступ. ст., прим. И. Сиротинской, Москва: Книжный Клуб Книговек, 2013, сс. 3856 (recenzja), „Slavia Orientalis” 2015, nr 3, s. 641–644.
Łotman J., O specyfice świata artystycznego, [w:] Idem, Struktura tekstu artystycznego, przeł. A. Tanalska, Warszawa 1984, s. 348–357.
Maciejewski M., Poetyka – gatunek – obraz. W kręgu poezji romantycznej, Wrocław [et al.] 1977.
Platon, Państwo, przeł. W. Witwicki, Kęty 2009.
Sławiński J., O kategorii podmiotu lirycznego, [w:] Wiersz i poezja. Konferencja teoretycznoliteracka w Pcimiu, red. J. Trzynadlowski, Wrocław–Warszawa–Kraków 1966, s. 78–90.
Słownik symboliki biblijnej. Obrazy, symbole, motywy, metafory, figury stylistyczne i gatunki literackie w Pi-śmie Świętym, red. L. Ryken, J.C. Wilhoit, T. Longman III, Warszawa 2003.
Sołżenicyn A., Jeden dzień Iwana Denisowicza, przeł. W. Dąbrowski, I. Lewandowska [w:] Idem, Jeden dzień Iwana Denisowicza i inne opowiadania, przeł. W. Dąbrowski [et al.], Poznań 2010, s. 5–127.
Sucharski T., Dostojewski Herlinga Grudzińskiego, Lublin 2002.
Szałamow W., Wiersze, przeł. L. Engelking, A. Ziemny, „Literatura na Świecie” 1988, nr 3, s. 214–223.
Tresidder J., Słownik symboli, przeł. B. Stokłosa, Warszawa 2005.
Uspienski B., Krzyż i koło. Z historii symboliki chrześcijańskiej, przeł. B. Żyłko, Gdańsk 2010.
Tarkowska J., Logika zmartwychwstania, Poetyka poezji łagrowej Warłama Szałamowa, [w:] Literatura – Mit – Sacrum – Kultura, Rossica Lublinensia I, red. M. Cymborska-Leboda, W. Kowalczyk, Lublin 2000, s. 133–146.
Chandler R., The poetry of Varlam Shalamov (1907–82), [online]. Dostępny w internecie: https://shalamov.ru/en/research/229/ [dostęp: 14 października 2017].
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ah.2017.8.153
Date of publication: 2018-08-20 13:20:42
Date of submission: 2017-10-16 05:12:52
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2018 Małgorzata Kulikowska
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.